Yaz geldi, sıcaklar arttı. Terleme ile beraber vücudumuz devamlı su kaybediyor ve kaybedilen suyun geri yerine konulması vücudumuz için hayati önem taşıyor.
Bardak bardak su içiyoruz ama unuttuğumuz bir şey var: Terleme sadece su kaybına yol açmıyor. Vücudumuzdan bazı mineraller de su ile beraber atılıyor.
Peki, mineralleri nasıl yerine koyacağız?
Cevap basit, Maden suyu!
En Doğal Lezzet: Maden Suyu
Maden suyu uygun koşullarda yer altında farklı derinliklerde doğal olarak oluşan, içeriğinde çözünmüş halde mineraller bulunan, yer yüzüne kendiliğinden çıkan ya da çeşitli yöntemlerle çıkartılabilen sıcak veya soğuk yer altı sularıdır.
Pek çok ülke kendi standartlarına göre hangi yer altı sularının maden suyu olduğu, bu suların nasıl çıkarılacağı, işleneceği, şişeleneceği ve nihayetinde nasıl isimlendirileceğine dair standartlar belirler. Türkiye’de maden suyu standartları Sağlık Bakanlığınca belirlenir. Bunun yanı sıra, maden suyu işletmecilerinin bir araya geldiği Maden Suyu Üreticileri Derneği (MASUDER) standartların geliştirilmesinde etkilidir.
Her Biri Eşsiz
Maden suları içeriklerinde bulunan farklı düzeylerdeki minerallere bağlı olarak farklılaşır. Bu yüzden herhangi iki maden suyunun farklı tatlarda olması kaçınılmazdır.
Her mineralin kendine has bir tadı vardır. Örneğin, içinde az miktarda mineral bulunan bir maden suyunun tadı karbonik asit tadı domine edeceği için ekşi olacaktır. Eğer maden suyunun içinde çok fazla sülfat varsa hafif bir acılık hissedilebilir. Klorürle bir araya gelen sodyum, maden suyunun tadını hafif tuzlu yapar. Maden suyunda bulunan bikarbonat ise tadın dengeli hale gelmesini sağlar.
Türkiye’de Maden Suyu Üretimi
Türkiye önemli jeotermal kuşaklardan biri olan Alp-Himalaya jeotermal kuşağının üzerinde bulunduğundan dolayı maden suyu oluşumu için gerekli koşullara sahiptir. Türkiye’de Kuzey Anadolu Fayı ile Doğu Anadolu Fayının etkisi ile doğusunda ve batısında çeşitli maden suyu havzaları bulunmakta. MASUDER’e göre ülkemizdeki mineralli suların çoğu Na-HCO3 yani sodyum bikarbonat tipinde, ama bazı bölgelerde Ca-HCO3, Mg-HCO3 ya da NaSO4 tipleri ile karşılaşılabiliyor. Bu yüzden, çıktığı kaynağa bağlı olarak farklı tatlarda maden suları içebiliyor olsak da çoğunluğu hafif tuzlu ama bikarbonatla dengelenmiş maden sularımız bulunuyor.
Türkiye’de en fazla maden suyu üretimi Kuzey Anadolu Fay Hattı üzerinde bulunuyor. Türkiye genelinde, toplamda 225 tesis 2005 verilerine göre yıllık 1.2 milyar şişe üretim yapıyor.
Maden Suyunun Faydaları
Su zengini olmasa da suyu zengin bir ülkede yaşıyor olduğumuz için şanslıyız, ancak maden suyu tüketimi konusunda Avrupa’nın oldukça gerisindeyiz. Türkiye’de yıllık maden suyu tüketimi 10 litrenin altındayken, Avrupa Şişe Su Federasyonu (EFBW) verilerine göre Avrupa ortalaması bunun on katı kadar. Belki de bu maden suyunun ne kadar faydalı olduğunu bilmediğimizden kaynaklanıyordur. Gelin o zaman, bu nimetin faydalarına tek tek bakalım.
1.Terlemeye Karşı Birebirdir
Vücudun kaybettiği suyu telafi etmemiz gerektiği herkesin bildiği bir gerçek. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) kadınların ortalama günde 1.6, erkeklerinse günde 2 litre su içmesi gerektiğini söylüyor. Terleme ise bu rakamları kesinlikle arttırıyor. İçinde bulunduğumuz şu sıcak yaz günlerinde su kaybımız had safhada. Su ile birlikte kaybettiğimiz minerallerin ise yerine konulması şart.
Terleme ile birlikte vücudumuz amonyak, protein, şeker, bikarbonat gibi maddelerle birlikte potasyum, bakır, demir, nikel, kurşun, magnezyum gibi mineralleri de dışarı atar. Maden suyu tüketimi ile birlikte bu minerallerin bir kısmı yerine konulabilir. Maden suyunun içeriği çıktığı kaynağa göre değişse de hangi maden suyunu alırsanız alın sadece su içmekten daha fazla fayda sağlayacaktır size.
2.Mineral Deposudur
Tıpkı her gün karbonhidrat, protein ve yağ almamız gibi vücudumuz sürekli olarak bazı minerallere ihtiyaç duyar. Her gün yaşadığımız bir ağrı, bir süredir tekrar eden uykusuzluk… Belki de yaşadığınızın altında yatan sebep bir tür mineral eksikliğidir. Mineral dengenizi yeniden bulmak için ihtiyacınız yine maden suyundan geçiyor.
3. Kaslar İçin Şifa Kaynağıdır
Pek çoğumuz ufak bir hareketten sonra nereden geldiği anlaşılmayan kramp ve kasılmaları yaşamışızdır. Bu kasılmaların sebeplerinden biri magnezyum eksikliği olabilir. Türkiye’deki maden sularının kimilerinde magnezyum miktarı 50 mg/lt iken kimilerinde 150 mg/lt. Erkeklerin günde ortalama 300 mg, kadınlarınsa 280 mg tüketmeleri gerektiği düşünülürse, maden suyu magnezyum için iyi bir kaynak gibi görünüyor.
4. Kemik Gelişimine Yardımcıdır
Kaslarımız gibi postürümüzü sağlam tutan kemiklerimizin de bazı minerallere, özellikle kalsiyuma ihtiyacı var. Özellikle kemik gelişiminin çok önemli olduğu çocukluk ve gençlik yıllarının yanı sıra, kemik yıkımı erkeklere göre daha fazla olan kadınlarda kalsiyum alımı vücut için önemli. Kadınların günlük 1000 mg, erkeklerinse 800-900 mg kalsiyum alması gerekir.
Elbette süt ve süt ürünleri yüksek miktarda kalsiyum içeriyor, ancak süt ürünlerinin tüketimi ancak belli miktarlarda gerçekleşebildiğinden kalsiyum takviyesi her durumda gerekli! Türkiye’deki maden sularının içinde litre başına en az 150 mg/lt kalsiyum bulunuyor. Bu yüzden maden suyu, kalsiyum için iyi bir takviye kaynağı.
5. Potasyum Açısından Zengindir
Potasyum kalp ve damar sağlığı için elzem olan minerallerden biri. Yetişkin bir insanın günde ortalama 4,7 gram potasyum alması gerekiyor. Bu potasyum ihtiyacı genel olarak meyve ve sebzelerden sağlansa da özellikle meyve ve sebze tüketmeyen ve hazır gıdalar tüketen insanlarda potasyum azlığı görülme ihtimali artabiliyor. Kalp sağlığınız için öncelikle bu gıdaları tüketmeniz, eksikliği kapatmak için de soğuk bir maden suyu içmenin tam vakti!
6. Bana Bi Sodyum, Arkadaşa Da Bi Karbon At
Vücudumuzun pek çok yerinde hassas bir asit-baz dengesi bulunur. Mide asidinden tutun da kanın pH’ına kadar bu değerler önemli. İşte bu noktada sodyum ve bikarbonat devreye giriyor. Sakın maden suyunun mide asidini arttırdığını düşünmeyin, çünkü içeriğindeki bikarbonat mide asidini nötrleyici bir etkiye sahip.
7. Serinletir
Soğuk bir maden suyunun serinletici etkisini düşünmek bile tartışmasız iç serinliğine yol açar. Maden suyu içeriğinde eğer karbondioksit varsa gazlı içecekler kategorisinde değerlendirilir. Yaygın inanışın aksine maden suyunda karbondioksit kendinden bulunmaz. İçeriğine eklenen karbondioksit sonrasında maden suyu, soda olarak adlandırılır. Ancak burada belirtmek gerekir ki, her soda maden suyu değil. Bazı sodalar kaynak suyu olabilir. Alırken içtiğimiz sodanın maden suyundan yapıldığına da dikkat etmek gerek bu nedenle.
8. Sıfır Kaloridir, Diyet Dostudur
Tıpkı su gibi maden suyu da kalori içermez. Bu nedenle, diyet yaparken vücudunuzda eksik kalabilecek mineralleri maden suyu ile karşılayabilirsiniz. Diyetinizin içerisinde yer alan doğal gıdaların yanı sıra, diyetinize destek olarak ekleyeceğiniz maden suyu sayesinde mineral eksikliği hissetmezsiniz.
Birbirinden Lezzetli Maden Sulu Tarifler
Peki, maden suyunu sadece maden suyu olarak mı tüketmeliyiz? Başka tatların içerisine ekleyemez miyiz? Tabii ki maden suyu farklı pek çok tatla birleştirilerek eşsiz şölenlere dönüştürülebilir. Yine de burada belirtmekte fayda var: Maden suyuna yapay olarak eklenmiş aromalar içimi kolaylaştırsa da doğal alternatifleri tercih edilmeli.
1. Meyveli/Meyve Sulu Maden Suyu
Maden suyuna ekleyeceğiniz bir dilim limon, elma veya ananas maden suyunu minerallerin yanında bir de vitamin ekleyecek ama en önemlisi maden suyunu daha içilir bir hale getirecektir. Eğer çok maden suyu tüketen ya da tadından hoşlanan biri değilseniz bu sayede daha rahat tüketebilirsiniz. Daha yoğun bir tat elde etmek istiyorsanız dilim meyveyi meyve suyu ile değiştirebilirsiniz. Maden suyu tadına alışkın olmayan çocuklar için de bu iyi bir yöntem olabilir.
2. Bubbletart
İsmi gibi sofistike olan bu içeceğin maden suyundan başka iki ana maddesi var: Yabanmersini suyu ve yeşil limon suyu (Lime). 150 ml yabanmersini suyunu 50 ml yeşil limon suyu ve buzla çalkalayıp üzerine yine 150 ml maden suyu eklediğinizde, ta ta ta tam! Bubbletart’ınız hazır.
3. Köpüklü Salatalık 🙂
Bu içecek hem görüntü olarak hem de tat olarak cezbedici. Uzun tarafından dilimlenmiş bir dilim salatalığı bardağın iç kısmına sararak yerleştirin. Üzerine maden suyunuzu ekleyin. Bir parça taze nane, harika bir esans katacaktır. Maden suyunun salatalık ve nanenin tadıyla birleşmesi için kısa bir süre bekleyin. Maden suyunu tatlandırmak için tatlı meyvelere ihtiyacınızın olmadığını fark edeceksiniz.
4. Mineralli Limonata
Adından da anlaşılacağı gibi, limon ve maden suyunun birleşimi olan bu içeceği yapmak için tek ihtiyacınız olan limonata malzemelerinden başkası değil. 3-4 tane limonu sıktıktan sonra 200 ml maden suyu ile karıştırın. Bir yaprak taze nane ile içeceğinizdeki limonata aromasını tamamlayın. Misafirleriniz için de harika bir serinletici olacak.
5. Çilekli Bomba
Bahar ve yaz aylarında pazar tezgahlarını süsleyen, buram buram burnumuza kokan çilek, maden suyu ile bir araya geldiğinde nelerin ortaya çıkacağına inanamayacaksınız. 5-6 çileği bir bardak maden suyuna atıp içine bir tutam taze fesleğen atın ve yarım saat buzdolabında bekletin. Fesleğen ile bir araya gelen çilek yaz aylarınızı serinletecek.
