Dünyada şu an için tüm ülkeler tarafından kabul edilmiş 194 ülke bulunmakta. Bir de ülke olup olmadığı uluslararası düzeyde tartışmalı olan yaklaşık 20 farklı ülke mevcut. Örneğin Tayland, KKTC ve İsrail bu ülkeler arasında. Anlayacağınız dünyada kaç olduğunu söyleyebilmek mümkün olmasada tüm ülkelerin pasaportların sadece 4 renkten oluştuğunuz söyleyebiliriz.
Peki ülkeler arasında geçiş yapabilmek yanımızda bulundurmamız gereken, bir nevi kimlik yerine geçen pasaportlar neden sadece 4 renk? Bu ilginç ayrıntıya değinen isim bir pasaport veritabanı olan Passport Index’in kurucu olan Hrant Boshossian. Boshossian Business Insider dergisine verdiği röportaja pasaportların sadece 4 renkten oluşmasının sebeplerini açıkladı.
Farklı Pasaport Renklerinin Sebepleri
Dünyada sadece 4 rengin tonlarında pasaport olmasının aslında 3 sebebi var:
1.Coğrafi konum
2.Siyasi Tarih
3.Kültür
Örneğin Avrupa Birliği ülkelerinin pasaportları kırmızının tonlarından oluşur. Bu hem coğrafi, hem de siyasi bütünlüğün bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Karayipler Topluluğu olarak bilinen CARICOM ülkeleriyse aynı sebeplerden ötürü kendilerine ortak renk olarak maviyi tercih etmiş.
Karşımıza ikinci bir sebep olarak çıkan siyasi tarih içinde örnekler vermek mümkün. Örneğin komünist bir siyasi tarihe sahip ülkelerin hemen hemen hepsi kırmızının tonlarında pasaporta sahipken, Kuzey ve Güney Amerika ülkeleri mavi tonlarını kullanıyor pasaportlarında.
Bir başka sebep olan kültürde ülkelerin pasaport renklerinde etkili. Kültürün en temel belirleyicilerinden biri olan din bu faktörler arasında. İslam ülkelerinin pasaport renginin ufak istisnalar dışında yeşil tonlarında olması bu durumun yansımalarından biri.
Türk Pasaportları
Verdiği röportajda Türk pasaport renklerine de değinen Boghossian ülkemizde Avrupa Birliği sürecinin renk değişiminde etkili olduğunu söylüyor. Avrupa Birliğine uyum sürecinde yaşanan bordo pasaporta geçiş süreci bir nevi coğrafi ve kültürel uyum çabasının sonucu.
Özel Semboller
Her ülke kendi pasaportlarında hem güvenlik önlemleri almak, hem de farklılık yaratmak için bazı özel semboller ve yöntemler kullanıyor.Örneğin Kanada, İngiltere gibi ülkelerin içinde bulunduğu bazı ülkeler pasaportlarında sadece ultraviyole olarak bilinen bir tür ışıkla görülebilen sembol ve figürler kullanıyorlar.
Kimi ülkelerse daha sanatsal pasaport tasarımlarına imza atıyor. Örneğin Finlandiya 2012 yılından beri vatandaşlarına verdiği pasaportlarda koşan geyik figürüne yer veriyor. Aşağıdaki videoda koşan geyik figürünü görebilirsiniz.
