Amerikalı bilim insanları Plüton’un yeniden gezegen statüsü kazanması gerektiğini ortaya atan iddialar öne sürdü. ABD Teksas’ta düzenlenen International Planetary Science Conference’ta konu ile ilgili yeni argümanlar sunan bilim insanlarının bu çabası Plüton’un eski statüsünü kazanması için yeni bir kampanya başlatılacağı şeklinde yorumlandı. Peki eski gezegen Plüton’un yeniden gezegen statüsü kazanması mümkün mü?
Çalışma adına konferansta açıklama yapan Johns Hopkins Üniversitesi çalışanı Kirby Runyon, ekibin Uluslararası Astronomi Birliği’nin (IAU) aksine gök cisimlerinin fiziksel özellikleri ile değerlendirilmesi taraftarı olduğunu vurguluyor.
‘Bir gök cisminin asıl özellikleriyle ilgileniyorsanız, IAU gezegen tanımı değersiz kalıyor’
Bilim insanları uzaydaki bir cismin gezegen olup olmayacağının belirlenmesinde büyüklükten ziyade şekil ve yüzeyinin etkili olması gerektiğini vurgulayarak, Plüton’un bu iki kritere de uyduğunu belirtiyor.
Plüton’un Hikayesi
Plüton 1930 yılında keşfedildiği günden bu yana, 76 yıl boyunca Güneş Sistemi’nin bir gezegeni olarak kabul görmüştü. 2006 yılında gezegen olma statüsünden çıkarılan Plüton kendi benzeri gök cisimleriyle benzerlik göstermediği için bu statüyü kaybetmişti. Kuiper Kuşağı’nda keşfedilen binlerce gök cisminin o yıllarda gezegen olarak kabul edilen Plüton’dan çok farklı olmamasının keşfedilmesinin ardından ünvanından olmuştu.
Gezegen Yapan 3 Kriter
Mars ve Jüpiter arasında kalan Kuiper Kuşağı çapı 100 kilometreden büyük en az 70 bin gök cismini barındırıyor. Plüton’un bu bölgedeki ‘cüce gezegenler’den bir farkı olup olmadığı tartışmaya açılmasının ardından, gezegen statüsü tartışılmaya açılmıştı. Ağustos 2006’da bir araya gelen Uluslararası Astronomi Birliği, bir gök cisminin gezegen olabilmesi için 3 kritere uygun olmasını kararlaştırmıştı. Bu toplantıda Plüton’un bu kriterleri tamamen karşılamadığına karar verilmesinin ardından ünvanı elinden alınmıştı.Toplantıda uzaydaki bir cismin gezegen olarak kabul edilip edilmeyeceğini belirleyen kriterler aşağıda görülebilir.
1.Bir gök cisminin gezegen olması için bir yıldızın yörüngesinde olmalıdır. Aynı zamanda bir gezegenin uydusu durumunda olmamalıdır.
2. Sabit bir şekle sahip olabilmesini engelleyecek güçleri alt edebilecek yeterlilikte bir kütle çekimine sahip olmasını sağlayacak bir kütle ve bundan dolayı hidrostatik denge şekline sahip olmalıdır.
3. Yörüngesinin civarını temizlemiş olmalıdır.
Plütonun yeniden gezegen olup olmayacağıyla ilgili kesin bir bilgi henüz yok. Ancak Plüton sevenler şimdiden bu haberler karşısında heyecanlanmış gözüküyor.
