80’li veya 90’lı yıllarda çocukluğunuzu yaşadıysanız tetris oyununu oynamamış olmanızın pek ihtimali yok. Zamanında pek çok çocuğun elinden düşmeyen tetris günümüzde de akıllı telefonlarda kendine yer edinecek kadar kendini sevdirmeyi başarmış gözüküyor. Peki ya oldukça basit grafiği ve oynanış şekliyle nesilden nesile aktarılmaya devam eden oyununun eğlendirmek dışında işlevleri de olduğunu söylesek, ne dersiniz? Karolinska Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre, tetris sadece eğlendirmiyor, aynı zamanda pek çok hastalığın tedavisine de yardımcı oluyor.
Tetris Etkisi
Düşen blokları yatay sıralar halinde boşluk bırakmadan sıralamanın amaçlandığı tetris oyunu araştırmalara göre oldukça etkileyici bir şekilde terapi niteğine de sahip. BBC’de yer alan habere göre, Karolinska Üniversitesi’nde çalışmalarını yürüten psikoloji profesörü Emily Holmes, uzun yıllar sürdürdüğü ve tetris oyununun tıbbi faydalarını keşfetmek için yürüttüğü çalışmaların sonucunda oyunun pek çok olumlu etkisi olduğunu keşfetti.
Emily Holmes’a göre görsel oyunların terapi etkisi oldukça yüksek. Tetris’de renkleri,şekilleri ve hareketleri ile oldukça ilgi çekici bir oyun. Oyunun çekimi o kadar güçlü ki bazı kişiler oyunu oynadıktan sonra hayallerinde ve rüyalarında düşen bloklar gördüklerini bile ifade ediyorlar. Bu olgu ‘Tetris etkisi’ olarak biliniyor.
Holmes bu etki nedeniyle yola çıkarak, Tetris terapisinin travmatik olayların etkisini azaltabileceğine ilişkin bir çalışma yayımladı. Profesörün Oxford Üniversitesi’ndeki ekibi, İngiltere’deki büyük bir hastanenin acil servisine kaldırılan trafik kazası geçirmiş şok halindeki hastalarla bir çalışma yürüttü.Çalışma esnasında hastalardan önce kazayı görselleştirmeleri istendi, ardından kendilerine oynamaları için Tetris verildi. Hastalar sadece 20 dakika oyun oynadıktan sonra kazanın yol açtığı rahatsız edici anıları durdurmayı başardılar. Holmes bu durumu şu sözlerle açıklıyor:
‘Bulgularımız travmadan hemen sonra görsel olarak talepkar bir faaliyetle meşgul olmanız halinde, bu durumun anıyı güçlü bir şekilde bloke etmeye ya da bozmaya yardımcı olabileceğini gösteriyor.’
Profesöre göre, travmatik olaydan sonra müdahale etmek için yaklaşık 6 saatlik bir vakit var.
71 kişi üzerinde yapılan bu çalışma sonucunda Tetris terapisinden faydalanan hastaların kaza anlarını, terapi görmemiş hastalara göre daha az hatırlarına getirdiği tespit edilmiş. Ancak Profesör Holmes’a göre terapinin yaygınlaştırılması için daha büyük çapta araştırmaların yapılması gerekiyor.
Bağımlılıkların Önüne Geçiyor
Profesör Holmes Tetris oyunu üzerine araştırmalar yapan tek isim değil. İngiltere’deki Plymouth ve Avustralya’daki Queensland Teknoloji Üniversiteleri’nden bilim insanları da, Tetris oynamanın insanların canlarının kahve, sigara ve alkol çekmesinin önüne geçebileceğini söylüyorlar. Üstelik bu iddialarını 31 öğrenciden oluşan bir ekiple deney yaparak kanıtlamış durumdalar
Araştırmacılar öğrencilerden gün içerisinde uyuşturucu, yiyecek ve içecek ile egzersiz ve seks istemlerini derecelendirmeleri istemişler. Ardından bu öğrenciler arasından rastgele seçilen 15 öğrenciye Tetris oyunu dağıtılmış. Araştırma sonucunda oyunu oynayan öğrencilerin bu isteklerinde bir azalma olduğu tespit edilmiş.
Araştırmacı Profesör Jackie Andrade, bu tür isteklerin görselleştirme gerektirdiğini, bu nedenle oyunu oynarken başka bir görseli düşünmenin zor olduğunu söylüyor.
Göz Tembelliğini Önlüyor
Yıllar önce yapılan bir başka ufak bir çalışmaysa, Tetris’ten uyarlanmış bir oyunun göz tembelliğini tedavi etmeye yardımcı olduğunu ortaya koymuştu. Oyun, iki gözün de birlikte çalışmasını sağlayarak oyuncunun iki gözünü de çalıştırmasını sağlıyor.Araştırmacılar tedaviyi göz tembelliğinden muzdarip 18 yetişkin üzerinde test etmiş ve iki haftada grubun tedaviye karşılık verdiği gözlemlemişler.
Görüldüğü üzere çocukluğumuzun en güzel anıları arasında yer alan Tetris oyunu aynı zamanda pek çok rahatsızlığın tedavisinde terapi etkisiyle yardımcı bir konumda yer alabiliyor.
