Bebek müzikleri, bebekler için oldukça faydalıdır diye bir inanış vardır. University of Washington’daki Beyin Çalışmaları Enstitüsü de yaptığı araştırma sonucu bu inanışta gerçeklik payı bulunduğunu ortaya koymuş durumda. Araştırma, müzik dinletilen 9 aylık bebeklerin hem müziği hem de diğer sesleri algılayan beyin bölümlerinde gelişme bulunduğunu kanıtlıyor.
Bebekler çınçınları çok severler ve ninni dinleyerek daha çabuk uyurlar. Psikolog Frances Rauscher ve nörolog Gordon Shaw bebeklerin müzikle olan ilişkisini araştırdıklarında müzik dinleyen bebeklerin, okul çağında matematik ve dil derslerinde daha başarılı olduklarını bulmuşlardır. Keza Brigham Young University’de yapılan bir araştırma da anne karnındaki bebeklere müzik dinletildiğinde bebeğin dünyaya geldikten sonra daha sakin bir yaratılışa sahip olduğunu ileri sürmekte.
Şimdi dilerseniz müziklerin bebekler üzerindeki etkilerine daha detaylı bakalım.
Klasik Müzik Matematik Algısını Artırır
Yapılan araştırmalar, bir insanın beyin gelişimi açısından en önemli dönemin 0-3 yaş aralığı olduğunu göstermektedir. Yeni doğan bir bebeğin beyni, yetişkin bir bireyin beyninin 4’te 1’i kadardır ve 3 yaşında çocuğun beyin hücreleri büyük bir hızla gelişir. “Building Baby’s Brain: The Role of Music” adlı kitabın yazarı Dr. Diane Bales, klasik müzik dinlerken kullanılan beyin hücrelerinin zaman ve mekan algısı üzerine düşünürken kullanılan hücrelere benzer olduğunu ifade ediyor. Yani klasik müzik dinlemek, matematik algısını çocuk yaşta güçlendirebilir.
2016 yılında University of Southern California Brain and Creativity Institute (Beyin ve Yaratıcılık Enstitüsü) tarafından yapılan araştırma müziğin sadece akademik başarıyı değil; aynı zamanda duygusal zekayı ve motor becerileri de artırdığını gösteriyor. Çocukların hem zihni hem de bedeni müzikten son derece istifade edebiliyor. Müziğe eşlik ederek dans eden çocukların motor becerileri artıyor. Ayrıca bu durum çocukların kendilerini ifade etmelerine olanak sağlayarak özgüven kazanılmasına da neden oluyor.
Mozart Etkisi
Dünyanın en saygın bilim dergilerinden olan Nature’da 1993 yılında yayınlanan bir makale, Mozart dinleyen üniversite öğrencilerinin zekalarında artış olduğunu gösteriyor. Ancak Mozart Etkisi olarak adlandırılan bu fenomen yanlış anlaşılmamalı. Mozart dinlemek insanları ve çocukları daha zeki yapmıyor. Erken yaşlarda müzik ve özellikle klasik müzik dinleyen insanların bilişsel zekalarında artış meydana geliyor. Rauscher ve Shaw, yaptıkları başka bir araştırmada okul öncesi çağda müzik dersi alan çocukların, bilgisayar dersi alan çocuklara göre zaman ve mekan algısının daha gelişkin olduğunu ifade ediyorlar. Zira erken yaşlarda müzik dinletilen kişilerin, beyinlerinde daha fazla sinir hattı oluşuyor ve beyindeki gelişmiş sinir ağı öğrenme, idrak, hafıza konusunda büyük fayda sağlıyor. Keza çocuk yaşta enstrüman çalmayı öğrenen kişilerin de düşünme becerilerinde bir artış olduğu yine yapılan araştırmalar sonucunda ortaya konmuş durumda.
Müzik ve Öğrenme İlişkisi
Öncelikle şunu ortaya koymalıyız. Müzik dinlemek tek başına kimseyi daha zeki yapmaz. Beynin gelişim sürecinde müzik dinleyen çocukların düşünme becerileri iyileşir. Bu iyileşme de onların analitik bir zekaya sahip olmalarını sağlayarak örneğin matematik, geometri gibi derslerde daha başarılı olmalarını sağlar.
University of Texas at Austin’de bulunan Center for Music Learning (Müzik Yardımıyla Öğrenme Merkezi) bebeklerin sesli uyaranları fark edebildiklerini, iki farklı uyaran arasındaki farklı anlayabildiklerini gösteriyor. Araştırma, 7 aylık bebeklerin melodi ile tını arasındaki farkı anlayabildiğini kanıtlıyor. Bununla birlikte şarkı söylemek, bebeklerin dil ediniminde büyük bir role sahip. Ritm, melodi ve şarkı sözleri bebeklerin dil öğrenmesi ve hafızalarının gelişmesi için ideal bir yöntem.
Bir bebeğin beyni doğduğunda tam gelişmemiştir. Dolayısıyla bebeğin beyin hücrelerinin gelişmesi için farklı uyaranlar gerekir. Müzik de sesli bir uyarak olarak bebeğin dil öğrenmesinde ve bilişsel becerilerinin gelişmesinde oldukça önemli bir konuma sahiptir.
Anne Karnındaki Bebeğe Müzik Dinletmek
Kaliforniya’da yaşayan jinekolog Rene Van de Carr, yaptığı gözlem sonucu anne karnındaki 33 haftalık bir bebeğin Beethoven’in Beşinci Senfonisi’ni dinlerken müziğin ritmine eşlik edecek şekilde nefes alıp verdiğini bulmuş durumda. Bu durum ise bebeğin müzikten keyif aldığını ve ona eşlik ettiğini göstermektedir. Ancak bu durumdan ne sonuç çıkarmak gerektiği konusunda şüpheci bazı bilim insanlarının bulunduğunu da belirtelim.
Anne Karnındaki Bebeğe Nasıl Müzik Dinletilir?
En ideal yöntem, bulunduğunuz ortamda laptop ya da hoparlörden orta seste müzik çalmaktır. Anne karnına kulaklık veya hoparlör dayamak doğru değildir; çünkü bu durum sesin çok yakından gelmesi nedeniyle bebeği rahatsız edebilir. Yani müzik kaynağını karna dayamak yerine normal bir şekilde müzik dinlemek yeterlidir. Anne ile bebeğin arasındaki besin alışverişini sağlayan kordonda yer alan sıvı iyi bir ses ileticidir.
Amerikan Pediatri Akademisi’nin 1990’lı yılların sonunda yayınladığı birçok çalışmada anne karnındaki bebeklere yüksek sesle müzik dinletildiğinde erken doğum ihtimalinin arttığı, bebeğin daha düşük kiloyla doğduğu ve duyma yetisinde bazı bozukluklar olabildiği gösterilmektedir. Bu çalışmalardaki örnekler, genelde yüksek sesli ortamlarda çalışan annelerden elde edilmiştir.
Bu yüzden 65 desibelden yukarı çıkmamak gerekmektedir. 65 desibel müzik ise bir kitapçıda çalan müziğin yüksekliği kadardır. Uzun süre müzik dinlenecekse müziğin şiddeti maksimum 50 desibel olmalıdır.
Ses şiddeti, yani desibel (dB) için şu durumlardan fikir edinilebilir:
50 – 75 dB – Çamaşır makinesi
55 – 70 dB – Bulaşık makinesi
60 – 85 dB – Elektrikli süpürge
60 – 95 dB – Saç kurutucu
65 – 80 dB – Alarmlı saat
75 – 85 dB – Sifon
Makul Olmakta Yarar Var
Doğmamış bebeğe müzik dinletme konusunda bilim adamlarının uzlaştığını söyleyemeyiz. Ancak yine de anne karnındaki bebeğe müzik dinletmek istenirse ölçülü hareket etmek gerekir.
Anne karne karnındaki bebeklerin sesli olarak uyaranlara ihtiyacı olduğunu savunan Van de Carr bile “Virtüöz yaratmak için gereksiz hareketlerde bulunmayın. Zihnen kendi beklentilerinizi daha bebek doğmamışken çok yüksek tutarsanız, çocuğunuzun ilerleyen yaşlarında bu beklentileri gerçekleştirmesi çok zor olur. İki taraf için de yıpratıcı bir süreç olur bu.” diyor.
Anne olarak keyif almak için müzik dinleyin. Bebeğinizi daha zeki yapsın diye müzik dinlemek beyhude bir hareket olur. Müzik hamile bir kadını rahatlatır, sakinleştirir ve uykuya dalmasını kolaylaştırır. Bu da anne karnındaki bebek için iyi bir şeydir. Hamile bir kadın müzik dinleyerek rahatladığında karnındaki bebek de dolaylı olarak bundan yararlanır.
Şarkı ve Ninni de Faydalıdır
Bebeğinize illa müzik dinletmek durumunda değilsiniz. Örneğin gitar veya piyano çalmayı biliyorsanız günde yarım saat kadar enstrüman çalabilirsiniz. Müziğin yüksekliği orta seviyede olmalıdır.
Yine aynı şekilde hamile bir kadının bebeğine şarkı veya ninni söylemesi de hem anne hem de bebek için huzur dolu bir ortam oluşmasına neden olur. Bebekler, şarkı sözlerini anlamasalar bile ritmden hoşlanırlar.
Bebek birkaç yaşına geldikten sonra birlikte şarkı söylemek de iletişim ve konuşma becerilerini geliştirir. Kelimeler arasında bağlantı kurma ve kelime ezberleme yetisi şarkı söyleyerek etkin bir biçimde geliştirilebilir.
Çocuğun erken yaşlarda müzik eğitim alması da daha evvel belirttiğimiz gibi analitik düşünme becerisine olumlu etki yapar.
Neden Klasik Müzik?
Bilhassa klasik müziğin bebeklere faydalı olduğu söylenir. Peki ama neden blues değil de klasik müzik?
Klasik müzik diğer müzik türlerine göre insan zihninde ve bedeninde daha sakinleştirici bir etkiye sahiptir. Klasik müziğin yapısı ve genelde melodileri, beyni ve bazı çalışmalara göre de kalbi rahatlatır. Bu da bebeklerin uyumasına ve beyin gelişimlerine olumlu etki yapar. Uyumakta güçlük çeken bebekler ile duygusal travma yaşayan yetişkinler klasik müzikten faydanalabilirler.
American Music Therapy Association (Amerikan Müzik Terapisi Derneği) tarafından yapılan bir araştırma klasik müzik dinlemenin beyinde endorfin ve doğal rahatlatıcı enzimlerin salgılanmasına yardımcı olduğunu göstermektedir. Bu da kişinin ruhsal durumunu iyileştirir, kişiyi neşelendirir, ruhsal ve bedensel olarak dinç hissetmesini sağlar. Bu etki aynı zamanda kişinin konsantrasyon ve öğrenme yetilerini geliştirebilir.
Ne Tür Klasik Müzik Tercih Edilmeli?
Klasik müziğin de kendi içinde pek çok türü vardır. Wagner’in operaları çocuklara biraz ağır gelebilir örneğin.
Amerikan Müzik Terapisi Derneği’nin hazırladığı raporda çocuklara dinletilmesi gereken klasik müzik eserlerinde şu özelliklerin bulunması gerektiği ifade ediliyor.
*Eser, sabit tempolu olmalı. Ritm düzenli olmalı. Düzensiz ritme sahip eserler de çocukları uyarabilir, ancak düzensiz ritmli müzikler çocukları rahatlatmaz.
*Eser görece basit melodilerden oluşmalıdır. Orkestra icraları ve operalar küçük çocukların idrak edebilmesi için oldukça karmaşık eserlerdir. Vokal bulunmayan ve en fazla birkaç enstrümanın bulunduğu klasik müzik eserleri tercih edilmeli.
Bu kriterleri taşıyan klasik müzik eserlerinden bazıları şöyle:
*Johannes Brahms – Clarinet Quintet in B Minor
*Wolfgang Amadeus Mozart – Concerto for Flute and Harp
*Ludwig van Beethoven – String Quartets Op. 18
Ayrıca Youtube’daki Baby Relax Channel adlı kanal ise sırf bebeklere özel bir müzik arşivine sahip. Bu kanalı bebekleriniz çok sevecektir!
Faydalı Kaynaklar
Bebeklerin müzik dinlemesini daha da eğlenceli hale getiren bazı kaynaklar mevcut.
Örneğin İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan Müzikli Kitap – Neşeli Orkestra adlı kitapta bebekler ve çocuklar, konsere hazırlanan bir orkestranın dünyasına konuk oluyor. Tuşlara dokunarak konsere hazırlanan müzisyenlerin enstrümanlarından çıkan sesleri dinlemek, çocuklara daha küçük yaşta müzik sevgisi aşılayabilecek düzeyde.
Bebeğiniz gece uyurken arka fonda huzur verici müzikler çalsın istiyorsanız bunun için özel müzikli gece lambaları bulunuyor. Sevimli hayvan şekillerinde olan bu gece lambalarını bebekleriniz çok sevecektir.
Bebeklerinize müzik dinletmek için de Spotify’da bulunan pek çok çalma listesinden yararlanabilirsiniz. Bebeğiniz bu müzikleri dinlerken huzur dolacak ve uykuya çok daha rahat bir biçimde dalacak.
One Comment
Leave a Reply