Dünya şehri… Birçoğumuzun hayallerini süsleyen, yaşam standartlarının yüksek olduğu rüya gibi metropollere verdiğimiz isim.
Dünyadaki diğer her şey gibi onlar da hızla değişiyor ve gelişiyor. Çünkü her geçen yıl bir diğerinden daha fazla yeniliğe ve gelişime açık hale geliyor. Hayatımızda giderek daha fazla değişiklik oluyor ve çevremizdeki dünya o kadar hızlı gelişiyor ki bazen bu durum başımızı döndürüyor. Bunu en çok grafiksel olarak büyük şehirlerde görebilirsiniz.
Bazıları on yıl kadar önce tamamen farklı görünüyordu. Dünya şehri denilince aklımıza gelen yerlere bu değişimi görmek için bir gezi düzenleyelim dedik. İşte baş döndürücü şekilde değişen 10 dünya şehir!
#1 Singapur
Malay Yarımadası’nın güney ucunda, ekvatorun 137 kilometre kuzeyinde yer alan bir ada ülkesidir. Kuzeyde Malezya’nın Johor eyaleti, güneyde ise Endonezya’nın Riau Adaları ile çevrili, dünyanın az sayıdaki şehir devletlerinden biridir. Singapur ekonomisinin büyük bir kısmı ise ticarete dayanır. Ayrıca ulaştırma, bankacılık, sigortacılık, haberleşme, tamirat ve depolama gibi hizmetlerden de önemli ölçüde gelir elde edilmektedir.
Singapur ekonomisinin dayandığı diğer önemli gelir kaynağı endüstridir. Son zamanlarda mevcut işçi gücünün % 52’sine yakın bir bölümü, endüstri alanında istihdam edilmiştir. İşçi gücünün % 33’lük bir bölümü ticaret ve hizmetlerdeyken, tarım alanında % 2 gibi küçük bir işçi grubu kalmıştır. Singapur’un önde gelen endüstri dalları; gemi yapımcılığı, petrol rafinerileri, elektronik aletler, tekstil, gıda ve kereste endüstrisidir. Turizm bu şehir ülke için önemli bir gelir kaynağıdır. Balıkçılık da, özellikle son zamanlarda ülke ekonomisine önemli ölçüde gelir sağlamaktadır.
#2 Hong Kong
Hong Kong, Çin Halk Cumhuriyeti’nin güney kıyısında bulunan, 1 Temmuz 1997 tarihine kadar Britanya Krallığına bağlı sömürge ve adalar grubuyken, bu tarihten itibaren Çin Halk Cumhuriyeti’ne bağlı özel yönetim bölgesi olmuştur. Hong Kong; Hong Kong Adası, Kowloon Yarımadası ve 235 kadar küçük adadan meydana gelmiştir. Hong Kong, Asya’nın en büyük serbest pazarı ve limanı, en işlek ticaret, endüstri ve turizm merkezidir. Değişiminin bu kadarına pes doğrusu 🙂
#3 Fortaleza – Brezilya
Fortaleza Brezilya’nın eyaletlerinden biri olan Ceará eyaletinin başkenti. 2,55 milyon nüfusu ile Brezilya’nın en büyük 5. şehridir. 313 km2 alanı kaplayan şehir ülkenin nüfus yoğunluğu en fazla olan şehridir.
#4 Şangay
Çin Halk Cumhuriyeti’nin en büyük kentidir. Eyalet düzeyi şehir yapısına sahip şehir ülkenin doğu sahilinde Yangtze Nehri deltasında kurulmuştur. Oldukça kalabalık olan bu kent, ayrıca Çin Halk Cumhuriyeti’nin en önemli liman kentidir. Şanghay, Doğu Çin’de Yangtze Nehri Deltası’nın kıyısında yer alan, Çin Halk Cumhuriyeti’nin en büyük, dünyanın da sekizinci büyük şehridir.
Yaygın olarak Çin’in modern ekonomisinin kalesi olarak görülen şehir, bu yönüyle ulusun en önemli kültürel, ticari, endüstriyel ve iletişim merkezlerinden biri olarak kabul edilir. İdari olarak Şanghay, Çin Halk Cumhuriyeti’nin eyalet statüsündeki bir belediyesidir. Şanghay, dünyanın en yoğun limanlarından biridir ve 2005’te dünyadaki en büyük kargo limanı olmuştur. Sanırım bu ticari atılımlar ve liyakat usulü sistem gelişimin ana kaynağı!
#5 Toronto
Nüfusu yaklaşık 6 milyondur ve genelde İngilizce konuşulur. Nüfusunun %54’ünü göçmenler oluşturur; Chinatown, Greektown, Koreantown, Little Italy, Little Portugal gibi azınlık mahalleleri vardır. Gelişmiş bir ulaşım ağına sahiptir; yeraltında alışveriş merkezleri ve metro istasyonları vardır. Son derece güvenli bir yerdir, suç oranları çok düşüktür. Niagara şelaleleri’ne, Ottawa, Montreal, ABD’ye oldukça yakındır. En önemli simgesi “CN Tower”‘dır. “Rogers Centre” (eski adiyla “Skydome”) şehrin merkezindedir. Güneyinde Ontario Gölü vardır. Dünyanın en büyük hayvanat bahçelerinden biri olan “Toronto Zoo” doğusundadır.
#6 Seul
Güney Kore’nin başkenti ve en büyük şehridir. Dünyanın en kalabalık 13. şehri Seul’un şehir merkezinin nüfusu 10 milyonun üstündedir (2009). Dünyanın ikinci büyük metropolitan alanı olan Seul Ulusal Büyükşehir Alanı, Incheon ve Gyeonggi’nin büyük bir kısmını kapsar ve 24,5 milyon nüfusu vardır. Güney Kore’nin nüfusunun yaklaşık yarısı bu dünya şehri sınırları içerisinde yaşar.
#7 Nairobi
Nairobi, Kenya’nın başkentidir. 1899 yılında kurulmuş, 1905 yılında başkent statüsünü Mombasa’dan devralmıştır. Ayrıca Nairobi eyaletinin de başkentidir. Ülkenin güneyindeki Nairobi Nehri üzerine kurulu olan bu dünya şehri, denizden 1661 metre yüksektedir. Nairobi, Doğu Afrika’daki en yüksek nüfusa sahip şehirdir. 1999 sayımına göre 684 km²’lik Nairobi yönetim bölgesinde 2.143.254 kişi yaşamaktadır. 1899’da bir demiryolu kampı olarak kurulmasından bu yana şehir, Kenya’nın en büyük şehri olmuş ve Doğu Afrika’nın en büyük şehirleri arasına girmiştir.
#8 Pekin
1980’lerde Pekin’in kentsel alanı, yapımı 1981’de tamamlanan İkinci Çevre Yolu ve arkasından onun inşaatını takip eden çevreyolları sayesinde büyüme gösterdi. Bu dönemden 2000’li yılların ortalarına kadar şehir eski şehrin yaklaşık 1,5 katı büyüdü. Wangfujing ve Xidan gözalıcı olarak gelişen ticaret bölgeleri olurken, Zhongguancun, Çin’in elektronik merkezi oldu. Ancak bu gelişmenin faturası olarak Pekin, yoğun trafik, düşük hava kalitesi, tarihi semtlerin yok olması ve ülkenin daha az gelişmiş bölgelerinden gelen göç dalgasıyla karşı karşıya kaldı.
Nisan-Haziran 1989’da, Tiananmen Meydanı’nda öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterilerin ve bu gösterilmesin bastırılması gibi yakın Çin tarihindeki olaylara da evsahipliği yapan Pekin, dünyanın en büyük spor organizasyonu olan 2008 Yaz Olimpiyatları’na da evsahipliği yaptı.
#9 Melbourne
Melbourne, Avustralya’nın Victoria eyaletinin başkenti ve 3.7 milyon nüfusuyla ülkenin ikinci en kalabalık şehri (2006 sayımına göre). Melbourne bir milyon nüfusu aşmış şehirler arasında dünyanın en güneyinde bulunanıdır. Melbourne, 2011 yılında The Economist dergisi tarafından yayınlanan Dünyanın En Yaşanabilir Şehirleri listesinde kültürel nitelik, iklim, yaşama ücreti, ve sağlık, suç oranı gibi sosyal koşullar bakımından birinci seçilmiştir. Melbourne, Avustralya’nın en büyük üç şirketine ev sahipliği yapmaktadır: Telstra, BHP Billiton ve National Australia Bank. Avustralya Ticaret Konseyi, Avustralya Sendika Konseyi ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketlerin çoğunluğu Melbourne’da bulunmaktadır.
#10 Gerçek Bir Dünya Şehri: Dubai!
Dubai, 1900’lü yıllarda küçük bir balıkçı ve liman kasabasıydı. 1930’larda Dünya Genel Ekonomik Krizinin, Dubai İnci Piyasasını da etkileyerek çökmesine yol açmasından uzun bir süre sonra 1969’da Dubai’de petrol bulunarak ihraç edilmeye başlandı. Bölgeyi himayesinde bulunduran İngiltere 1968’de bölgeden çekileceğini açıkladı. İngiltere’nin bölgeden çekilmesinden sonra Dubai, 2 Aralık 1971’de Abu Dabi, Şarika, Acman, Füceyre ve Ummül Kayveyn emirlikleri monarşik bir federasyon yapılanması ile birleşerek Birleşik Arap Emirlikleri’ni kurdular. 1972’nin başlarında Resü’l-Hayme de diğer altı emirliğe katıldığında Birleşik Arap Emirlikleri’nin bugünkü yedi emirlikten müteşekkil yapısı oluştu. Bölgede petrolün bulunmasından sonra Dubai’nin geliri devamlı ve hızla yükseldi ve emirlik bir ticaret, alışveriş ve turizm kenti haline geldi. Şu anda ise adeta değişim, gelişim ve yükselişin sembolü halinde.
Sizlere zamanın ne kadar hızlı geçtiğini ve bu ilerlemenin ise kentler üzerindeki etkisini 1o dünya şehri ile göstermek istedim. Sizinde kendi şehirlerinizden veya dünyanın diğer yerlerinden görmemizi istediğiniz değişimler varsa lütfen aşağıya yorum olarak belirtin. Görüşmek üzere! 🙂 😉
