Derdimizi anlatabilmek, birbirimizle iletişim kurabilmek için türlü türlü yollara sahibiz. Kimi zaman konuşarak, kimi zaman yazıyla, kimi zaman mimiklerle tüm anlatmak istediklerimizi anlatırız. Semboller ve işaretler ise iletişim kurmanın en kolay ve etkili yollarındandır. Gün içerisinde büyük bir alışkanlık ile pek çok işaret kullanırken, sayısız semboller ile de karşı karşıya kalıyoruz. Peki ya bu sembollerin ne kadarının ortaya çıkış hikayesini biliyoruz? İşte karşınızda sık kullanılan sembollerin bilinmeyen anlamları ve ortaya çıkış hikayeleri.
Ok İşareti
Yer yön göstermek için kullanılan ok işaretleri günlük hayatta sık sık karşımıza çıkmakta. Peki ya tarihte karşımıza çıkan ilk ok işaretinin Antik Yunan’a dayanmakta. Efes Antik Kenti’nde bir kadın yüzü ile ayak izinin kazındığı bir taşın, Antik Kent’te bulunan bir genel evin yönünü göstermek için kullanıldığı düşünülüyor. 18. yy’da yaygınlaşan ok kullanımı bugünki şeklini almıştır.
Soru İşareti
Latin alfabesinde pek çok dile soru ifadesi içeren cümlelerin sonunda yer alan ? sembolü evrensel bir anlama sahip. İspanyollar soru cümlesinin başında ters soru işareti, sonunda ise bildiğimiz soru işaretini kullanarak ifade ediyorlar soru cümlelerini. Anlayacağınız 2 tane kullanarak işi biraz abartmış durumdalar ;). Soru işareti kökenine dair kesin bilgiler olmasa da bazı tahminler mevcut. En çok ön plana çıkan iddia ise Latince’de ‘soru sormak’ anlamına gelen ‘quaestio’ kelimesinin kısaltması olan qo kelimesinin zaman içerisinde soru işaretine dönüşmüş olabileceği. Bize çok mantıklı gelmese de, ‘Vardır bilim insanlarının bir bildiği!’ demekle yetinmek zorundayız.
Barış Sembolü
Günümüzde yaygın olarak barış anlamına gelen bu sembolün kökeni İngiltere’de ki nükleer karşıtı hareketlere dayanmakta. Bu sembolün tasarımcısı olan isimse aktivist bir tasarımcı olan Gerald Holtom. Holtom bu sembolü tasarlarken bayrakla haberleşme yöntemi olan semafor biliminden esinlenmiş. ‘Nuclear Disarmament’ (Nükleer Silahlanma) kavramını vurgulamak için kelimelerin baş harfleri olan N ve D’nin bayrakla haberleşme dilindeki sembolleri bir araya gelince günümüzde kullandığımız barış sembolü ortaya çıkmış. Daha sonra 1980’lerde hippiler tarafından sık sık kullanılan bu sembol şu an dünyanın her yerinde barış anlamına gelmektedir.
Dolar İşareti
Son zamanlar gerçekleşen hızlı değer artışıyla gündemimizden düşmeyen dolar işaretinin kökeni şaşırtıcı bir Amerika’ya dayanmamakta. Dolar işaretinin kökeni eski İspanyol para birimlerinden olan peso’ya dayanıyor. İspanyolların dünya ticaretinde etkin olduğu dönemlerde peso kelimesi p ve s harflerinin üst üste yazılmasıyla ifade ediliyordu. 1700’lü yıllarının sonlarına gelindiğinde ise bu para birimi $ sembolüyle gösterilmeye başlanıyor. Amerika kıtasının keşfiyle birlikte bu kıtaya başlayan göçlerle birlikte İspanyollar paralarını da beraberlerinde götürüyorlar ve dolar bugünki sembolüne kavuşuyor.
Bluetooth Sembolü
Teknolojik gelişmelerle özdeşleşen sembollerin her zaman tarihten bağımsız ve modern olduğu iddiasını yalanlayan bir sembol bluetooth sembolü. Bu sembol Kuzey Avrupa dillerinde kullanılan Nordik Runikleri’ne dayanıyor. Yüzyıllar önce Kuzey Avrupa sembolleri arasında yer alan H ve B harflerini sembolize eden iki Rünik’i birleşmesiyle oluşmuş durumda bu sembol. Bu semboller, Danimarka’nın efsanevi kralı Kral I. Harald tarafından kullanılmıştı.
Zafer İşareti
Dünya bu sembolü II. Dünya Savaşı sırasında tanıdı. Dönemin İngiltere Başbakanı Winston Churchill V (Victory- Zafer) işaretini zafer anlamına gelir şekilde kullandı ve bu işaret işgal altındaki bölgelerde büyük bir hızla yayıldı. Sembol Nazi Almanyası işgaline karşı duruşunun bir simgesi haline geldi. Ancak ‘V’ zafer anlamına gelen işaretin tarihi tahmininizden daha eski dönemlere dayanıyor. İnanışa göre sembolün doğuşu 1400’lü yıllarda İngiltere ve Fransa arasında geçen bir savaşa dayanıyor. Savaş sırasında Fransızlar İngiliz okçuları esir ederler ve oku atmak için kullandıkları iki parmağı keseceklerini duyurur. Bu iki parmak günümüzde V işaretini yapmak için kullanılan işaret ve orta parmaktır. Günümüzde bu işaret barış anlamında da kullanılmaktadır.
Erkek ve Kadın Sembolü
Kadın ve erkeği sembolize eden bu iki işaretin kökenleri Yunan mitolojisine dayanmakta.
Antik dönemlerde gezegenler ve metaller arasında bir ilişki kuruluyordu. Her gezegeni sembolize eden bir metal bulunmaktaydı. Örneğin Güneş rengi nedeniyle altınla, Ay ise gümüş metaliyle eşleştiriliyordu. Elementler zaman içerisinde farklı latin harfleri ve sembolleriyle kullanılmaya başlanıyor. Zaman içerisinde bir bitki bilimci olan Carl Linnaeus tarafından bu semboller bitkilerde dişi ve erkek olmayı anlatmak için kullanılmaya başlanıyor. İşte günümüzde kadın ve erkek sembolü olarak bilinen bu iki sembolün hikayesi buna dayanıyor.
Şunu da not etmekte fayda var; görülebilir hale gelen LGBTT hareketleri ile birlikte homoseksüel bireyleri sembolize etmesi için bu sembollerde çeşitlenmeler başlamış durumda. İleride kadın ve erkek sembollerine farklı cinsel kimlikler için yeni sembollerin ekleneceği kaçınılmaz bir gerçek.
@ Sembolü
Günümüzde mail adreslerimizde bulunan bu sembolün hikayesi ise oldukça eskiye dayanıyor. Öncelikle bu mail uzantıları için üretilmiş bir sembol değil, bunu belirtmek lazım. Kuyruklu a olarak bilinen @ işaretinin geçmişi 1600’lü yıllara kadar dayanıyor. İsveç mahkemesi 1674 yılında onayladığı bir protokolde Fransızca’daki ‘à’ sesini veren harfin yerine ‘@’ işaretinin kullanmış ilk olarak. @ işaretinin bir başka kullanıldığı alan ise denizcilik olarak çıkıyor karşımıza. Deniz ticaretinin yoğun olduğu yüzyıllarda büyük Portekiz ticari filolarında kullanılan bir işaret aynı zamanda kuyrukla. Günümüzde ise kendisine bilişim dünyasında önemli bir yer edinmiş durumda.
Açma Tuşu
Elimizin altındaki pek çok elektronik cihazda yer alan bu sembol güç anlamına da gelmekte. 1940 yılında kullanılmaya başlanan ve bilgisayar dini olarak bilinen ikili sayı sisteminde esinlenerek geliştirilen sembol aslında 1 ve 0 sayılarının bir araya gelmesiyle ortaya çıkmış. İkili sayı sisteminde 1 on ( açık), 0 ise off (kapalı) anlamında kullanılıyor.
Kalp Sembolü
Dünyanın neresinde görürsek görelim sevgiyi aşkı hatırlarız bu sembolü gördüğümüzde. Oldukça popüler olan ve kalp sembolü olarak bilinen bu sembolün gerçek insan kalbiyle de şekil olarak hiç benzemediğini hatırlatmak lazım. Bu sembolün kökeni de aynı soru işareti gibi kesin olarak bilinmiyor. Ancak bazı ön plana çıkan teoriler mevcut. Bunlarda biri bu sembolün aşk ve sevgiyle özdeşleştirilen kuğulardan esinlenerek ortaya çıktığı yönünde. Kafa kafaya vermiş iki kuğunun oluşturduğu şekille eşleşen kalp sembolünü tek eşli kuğuların sevgisini sembolize ediyor. Bir başka teori ise Antik Yunan’a dayanıyor. Antik Yunan’da ortaya çıktığı iddia edilen sembolün kadın anatomisinden yola çıkılarak çizildiği düşünülüyor. Kadın pelvisini sembolize eden sembolün zamanla bugünkü anlamına kavuştuğu düşünülüyor
Dikkat Radyasyon
Bu sembol insanı pek kendini güvende hissettirmeyen bir sembol. Bulunduğu bölgede radyasyon olduğu belirten sembolün tarihi elbette çok eskiye dayanmıyor. 1946 yılında Kaliforniya Üniversitesi’nde çalışan bir ekip tarafından geliştirilen sembol bir atomu temsil ediyor. Merkezdeki yuvarlak atomu, çevresindeki 3 dalga da etrafa yayılan radyasyon anlamına geliyor.
