Norveç’in Bergen kenti yakınlarında bulunan Sotra adasında karaya vuran balina ve midesinden çıkanlar görenleri şaşırttı. Midesinde 30 adet plastik torba ve pek çok miktarda plastik malzeme bulunan balina, denizlerin kirlilik oranının acı bir şekilde gözler önüne seriyor.
Karaya Vuran Balina Plastik Mağduru
Talihsiz balina, Norveçli kurtarma ekipleri tarafından defalarca denize yönlendirilmesine rağmen, her seferinde karaya geri çıktı. Balinanın karaya vurma nedenini araştıran Bergen Üniversitesi zoologları balinanın midesini açtıklarında büyük bir süprizle karşılaştılar. Zoologlardan Terje Lislevand balinanın midesinde hiç yiyecek bulamadıklarını, bağırsakların besinden mahrum olduğu tespit ettiklerini belirtiyor.
‘Balina muhtemelen plastikleri yiyecek sanarak yuttu. Bunun üzerine plastiklerin sindirim sistemini tıkaması sonucu duyduğu acıdan dolayı da karaya vurdu.’
Balinanın midesinden çıkarılan plastik atıkların üzerinde bulunan etiketlerse bu atıkların hangi ülkelere ait olduğunu gözler önüne seriyor.Üzerinde Norveç, Danimarka ve İngiltere’ye ait etiketlerin bulunduğu atıkları genel olarak şekerleme kağıtları, çöp poşetleri ve yiyecek paketleri oluşturuyor.
Karaya vuran balinanın midesinde bulunan çok sayıdaki plastik madde, Norveç İklim ve Çevre Bakanı Vidar Helgesen’in de tepkisini çekti. Norveç televizyon kanalı NRK’ya konuşan Bakan şu ifadeleri kullandı:
‘Balinanın midesinde bulunanlar denizlerdeki üzücü durumu açık olarak ortaya koyuyor. Plastik atıklar muhtemelen dünyanın en hızlı büyüyen çevre sorunu. Bu tam bir deniz canavarı ve bununla savaşmalıyız.’
Bakan verdiği röportajda plastik atık sorununun uluslararası bir sorun olduğuna da değindi.
‘Dünyada en çok plastik atık üreten ülkeler Çin ve Endonezya. Ancak bu sorunda tek başına onlar sorumlu tutulamaz. Bu sorun uluslararası bir sorun.’
Bakan Norveç Hükümeti’nin önümüzdeki bahar aylarında plastik kullanımının yasaklanmasını içeren yeni bir plastik atık stratejisi için harekete geçeceklerini de açıkladı.
Yaşanan bu olay sivil toplum örgütlerini de hareket geçirdi. Olaya büyük tepki gösteren çevre örgütleri, dünyada hızla artan deniz kirliliğine dikkat çekerek, bir an önce plastik kullanımının önüne geçilmesi gerektiğini belirtiyor.
Neden Plastik Kullanmamalıyız?
Greenpeace’in yayınladığı verilere göre dünyada her yıl yaklaşık 1 milyar adet plastik poşet üretilmekte. Ancak bizlerin hızla ürettiği bu plastik, maalesef doğa tarafından aynı hızla eritilemiyor. Kullandığımız plastikler geri dönüşebilir bir madde değil. Doğada sadece %1’i çözünen plastikler doğada birikmeye ve canlılığı tehdit etmeye devam ediyor.
Birleşmiş Milletler’in raporlarına göre her yıl denizlere 8 milyon ton plastik karışıyor. Bu da hem denizlerde ki canlılığı, hem de bütün ekosistemi tehdit ediyor. Adeta bir çöplüğe dönüşen deniz yüzeyleri yüzünden her yıl 100.000’in üzerinde balina, fok ve su kaplumbağası hayatını kaybediyor. Üstelik plastik tüketimi sadece denizin altını değil, kara hayatını da tehdit ediyor. Petrol kullanılarak üretilen plastik poşetler içerdikleri zararları kimyasallarla birlikte doğaya karışıyor. Suyumuza, toprağımıza karışan plastikler aynı zamanda karada beslenen inek, keçi gibi hayvanlar tarafından da tüketiliyor.
Dünyanın pek çok yerinde ise plastik kullanımına dair farkındalık artıyor. Meksika,İsrail, Ruanda, Kenya, Uganda ve Hindistan’da da plastik poşet kullanımı yasak. Hatta Hindistan plastik poşet kullanımının yasaklanması konusunda lider konumunda. Pek çok Avrupa şehrinde ise plastik poşetler mağazalarda ücret karşılığı satılıyor. ABD’nin New York kentinde de Şehir Konseyi 5 bin ve daha fazla metrekareden büyük ya da beşten fazla şubesi olan mağazalar için plastik torba geri dönüşüm kutusu yerleştirme zorunluluğu getirdi. Ayrıca tüm şehirde geri dönüşümü olmayan plastik poşet kullanımını yasakladı. Bu yasaklara pek çok örnek vermek mümkün.
Henüz ülkemizde plastik kullanımıyla ilgili ciddi kısıtlamalar ve uygulamalar devreye konulmuş durumda değil. Ancak bireysel çabalarımızla ülkemizde plastik kullanımını azaltabilir, çevremizdeki insanları bu konu hakkında bilinçlendirebiliriz. Eğer ‘ Ben plastik kullanımının bu kadar zararlı birşey olduğunu bilmiyordum.’ diyorsanız, artık biliyorsunuz. Hayatınızda ufak değişiklikler yaparak doğayı ve canlılığı korumaya yardımcı olabilirsiniz.
