Adı: Palinka
Doğum Yeri: Macaristan
Doğum Tarihi: 1800’lü yıllar
Medeni Durumu: Bekar, sek içilir
Farkında mısınız bilmem ama insanları, toplumları tanımak için yediklerine, içtiklerine bakmak yeter çoğu zaman. Örneğin Fransızlara bakın. İhtilal sarhoşudur onlar. Her şeyin bir adabı vardır hayatlarında. Naiftirler. Ondandır ki şarap içerler.
Ruslara gelince; hayat zorludur onlara. İklimi sert, coğrafyası engebelidir. Şık kadehlerde şarap içmelerini bekleyemezsiniz. Unutmaları gerekir. Ondandır ki votka içerler.
Ha bir de İspanyollar vardır. Tüm hayatları keyif üzerine kuruludur. Siesta yaparlar gün içinde çalıştıklarından daha çok. Keyiflerine keyif katmak için Sangria’dır tercihleri.
Macarlara gelince… Ruslar gibi votka içmelerini bekleyemeyiz bu sıcak insanlardan ama İspanyollar kadar keyifli bir hayatları da yoktur ki Sangria içsinler. Onların içkisi Palinka’dır.
Palinka Nedir?
%40- 50 arası değişen alkol oranından da anlaşılacağı üzere çok masum bir içki değildir Palinka. 7-8 meyveyle tatlandırılmış çeşitlerine aldanmamak lazım. Hele ev yapımı olanları ise pek çok canı yakabilecek cinsten.
Baştan gözünüzü korkuttum belki ama sakin olun. Palinka içeni ağlatan değil tam tersine güldüren cinsten bir içki. Shot şeklinde tüketilen bu içki gençler arasında oldukça popüler olsa bir diğer yandan da oldukça geleneksel bir içki. Bir Macar’ın evine misafir olduğunuzda size öncelikle bir shot Palinka ikram edilecektir adet gereği. Aynı şekilde cenaze törenlerinde, düğün seremonilerinde de karşılaşmak mümkün Palinka’yla.
Palinka’nın Tarihi
Tarihi oldukça geçmişe dayanan Palinka’nın ilk ne zaman yapıldığına dair oldukça farklı teori bulunuyor. Bir zamanlar Macaristan’da köylü içkisi olarak anılan bu içecek oldukça sert bir alkollü seçenek. Köylerde yapılan ve insanların sabahları bile ısınmak için içtikleri ve alkol oranı %50’lere varan Palinka o dönemler şehir insanları tarafından çok tercih edilmezdi.
Köylerde ise palinka günlük hayatın ve geleneklerin önemli bir parçasıydı. Eve misafir gelen insanlara ve evin etrafında çalışanlara ikram edilen Palinka özel günlerde de eksik olmazdı. Düğünlerde, bayramlardı ve ulusal günlerde masalarda yerini alan bu içeceğin Macar kültüründe önemli bir yeri olduğu çok açık.
İlaç Niyetine Shot
Palinka’nın geçmişte ilaç niyetine bile içildiğini söylersek şaşırmayın. Soğuk algınlığı, grip, alerji gibi pek çok rahatsızlığa karşı ilaç niyetine içilen Palinka, aynı Almanlar’ın Jager’i gibi bir imaja sahip anlayacağınız üzere.
Her Türlü Meyveyle Yapılabilir
Palinka neredeyse tüm meyve çeşitlerinden yapılabilen bir alkollü içecek. Üstelik onu üretmek için büyük işletmelere ihtiyaç da yok. Geçmişte köylerde insanların evlerinde yaptığı Palinka, günümüzde de evlerin depolarında kendine yer buluyor.
Palinka Nasıl İçilir?
Daha önce belirttiğimiz gibi Palinka öyle kadehlerce içilebilecek bir alkol değil. Alkol derecesi çok yüksek olan bir içki olduğu için shot olarak veya küçük kadehlerde ikram edilen Palinka’yı azar azar tüketmek gerekiyor.
Macaristan’a gidip, bir bara oturduğunuzda Palinka siparişiniz küçük bardaklarda geleceğini göreceksiniz. Bu bardakların hacmi yarım desilitredir. Sokak dilinde ‘stampedli’ olarak adlandırılan bu bardaklar gözünüze küçük gözükebilir. Aman dikkat! Bu kadarı bile sizi çarpmaya yetebilir.
Palinka Nasıl Yapılır?
Hemen bir Palinka tarifiyle işe koyulalım o zaman…
Önce meyveler toplanır. Daha önce de dediğimiz gibi kayısıdan armuta, üzümden karpuza kadar geniş bir çeşitlilik de meyveden Palinka üretilebilir. Ufak bir dipnot düşelim; Palinka için kullanılan meyveler genellikle oldukça olgun meyvenlerden seçilmelidir.
Toplanan meyvelen büyük fıçılara konularak mayalanması için bırakılır. Bu fıçılar belli aralıklarla karıştırılarak, havalandırılır.
Meyve şekeri sayesinde mayalanan meyve karışımının içindeki maya mantarları, şekeri yavaşça alkole dönüştürmeye başlar. Karışım olgunlaştığında damıtma yöntemiyle, karışım süzülür. Ardından karışım kaynatılmak üzere ateşe alınır. Kaynatma işleminin ardından iki veya üç defa damıtılan karışımın içerisinden alkol ayrılır.
Damıtma Aletine Yakından Bakalım
Günümüzde pek çok modern damıtma cihazı bulunuyor. Bu damıtma cihazlarının hepsi ise kökeni oldukça geçmişe dayanan bir damıtma cihazından ilham alır. Geçmişte çiçek esanslarının elde edilmesi için kullanılan bu cihaz, Palinka’nın da elde edilmesinde kullanılmaktadır.
Palinka Hazırlanırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Meyve seçimi, Palinka üretimde oldukça önemlidir. Meyvenin olgunluğuna, içindeki şekere göre mayalanma süresi ve daha pek çok detay değişkenlik gösterir.
Macaristan’da Evde Palinka Üretimi Devam Ediyor Mu?
Günümüzde Palinka üretimini büyük fabrikalar ve üreticiler ele geçirmiş gibi gözüküyor olabilir, ancak durum pek öyle değil. Macar kültüründe oldukça özel bir yere sahip olan bu içecek, günümüzde de evlerde üretilmeye devam edilebiliyor.
Yasal Sınıra Dikkat
Evlerde üretim var dedik diye hemen yüzlerce litre Palinka aklınıza gelmesin. Yasalara göre, bir hanede yılda 86 litre Palinka üretimi serbest. Elbette bu miktar satış için değil, kişisel tüketime yönelik. Bunun üzerindeki miktarlar için devleti bilgilendirmek ve vergi ödemek gerekiyor.
Bir de ufak bir bilgiyi daha sizinle paylaşalım. Evlerinde mahzenlerinde üretilen Palinkaların alkol oranı % 80 lere kadar çıkabiliyor.
Palinka’nın Faydaları
Daha önce de belirttiğimiz üzere Palinka geçmişte ilaç niyetine tüketilen bir içecekti. Bu durum günümüz bilim insanları tarafından da doğrulanıyor. Yüksek alkol oranı nedeniyle dezenfektan olarak kullanılabilen Palinka, yüksek tansiyonu düşürmek için de ideal bir seçenek. Özellikle sarımsak eklenen Palinka’nın çok daha etkili olduğu biliniyor.
Aynı zamanda Palinka’nın kanserojenlerle de savaşabilen etken bir içecek olduğu da düşünülüyor.
Palinka İle İlk Temas!
Benim fikrime gelecek olursak. Gezdiğim tüm Avrupa şehirleri arasında en samimi insanlarla ve en doğal atmosferle karşılaştığım Budapeşte’de tanıştığım Palinka, benim için farklı bir deneyim olmuştu. Kayısı, armut ve şeftali ile hazırlanan Palinka’lardan tatma şansım oldu. Tekila ve Jager gibi genelde shot olarak tüketilen içkilere göre daha sert bir tadı olan Palinka’nın içtikten sonra ağızda bıraktığı aroma çok daha hoştu.
Palinka’nın bana verdiği keyif nedendir bilinmez ama siz siz olun yolunuz Macaristan’a düşerse mutlaka bir tadına bakmayı unutmayın.
Şimdiden Egészségedre!
One Comment
Leave a Reply