Banksy’i pek çoğumuz tanıyoruz. Duvarlara yaptığı grafitilerle savaşlara, kapitalist sisteme karşı oldukça ciddi eleştiriler getiriyor Banksy. Pek çok insan tarafından vandalizm olarak görülen grafitiye yeni bir bakış açısı getirmiş bir isim o.
Peki ya Banksy yalnız değil desek.
Suriyeli Ebu Malik El- Şami isimli bir genç Banksy’in yarattığı yeni ekolün takipçisi. O hem gündüzleri elindeki silahıyla muhalif bir savaşçı, hem de geceleri duvarları resimleriyle donatan bir sokak sanatçısı.
Onun hikayesi 2014 yılında başlıyor. Suriye’nin başkenti Şam’ın hemen dışında savaşın her bakımdan yakıp yıktığı bir şehirde, Deraya’da başlamış onun hikayesi.
2014 yazında bir sabah uyanan halk bir binanın yıkılmış duvarında, kuru kafa figürlerinin üzerinde duran bir kızın ‘umut’ yazan resmiyle karşılaştılar. İşte bu resim Banksy’nin elinde kırmızı bir balon tutan küçük kız duvar resmine benzetildiği için el-Şami Suriye’nin Banksy’si olarak anılmaya başlandı.
El- Şami’nin resimleri de aynı Banksy’ninkiler gibi bir gece yarısı ortaya çıkıyor ve aynı vuruculukla Suriye’de ki savaşın çirkin gerçeklerini bir bir yüzümüze vuruyor.
“Bu yıl Bayram’ı nasıl kutlayacağız?”.
El-Şami savaşın başladığı 2011 yılında lise öğrencisiydi. Onun muhalif karakteri ilk olarak kendini hükümet ve savaş karşıtı gösterilerde ortaya çıktı. Şu an duvarlara yaptığı resimlere ilham kaynağı olan resimleri o dönem savaş karşıtı yayınlanan bildirelerde yer alıyordu.
2013 yılında Şam’ı terkeden El- Şami Özgür Suriye Ordusu’na katılmak üzere Deraya’ya doğru yola çıktı. Artık mücadelesinde kalemine ek olarak silahları da olacaktı.
‘Deraya’da ki ilk günümde nasıl silah kullanılacağını öğrendim.İkinci günde bir çatışmanın ortasındaydım.’
-“Anneler Günü kutlu olsun” yazan ironik bir duvar resmi. Arap ülkelerinde Anneler Günü 21 Mart’ta kutlanıyor.
O bir yıl boyunca eli kalemden çok silah tuttu. Ta ki ‘Deraya’nın Gözü’ lakabıyla tanınan sanatçı Majd ile tanışana kadar.
Majd onu sokak sanatlarına özendiren isim oldu.
İlk yaptığı resimse büyük bir evin yıkılmış duvarında yer alıyordu. Resimde küçük bir kız savaşa gitmeye hazırlanan bir askere hedef tahtasına çizilmiş bir kalbi gösteriyor, ‘sevgiyi’ anlatıyordu.
Ancak o dönemde boya fırça gibi malzemeleri bulmak çok zordu. El-Şami o günün Deraya’sını şöyle anlatıyor;
-‘Deraya’ya ilk geldiğimde şok oldum. Her yer yıkılmıştı. O zamanlar ordu Deraya’yı sürekli olarak bombalıyor, insanlara saldırıyordu. Halimiz perişandı. Dayanamıyorduk. Her şey yıkılıyordu.’
-Ebu Malik el-Şami’nin Deraya’daki son resmi, Halep’teki hava saldırılarına gönderme yapıyor. X’ler Rusya ve Suriye savaş uçaklarını, O’lar ise Suriyeli çocukların duman perdesi yapmak için yaktıkları lastikleri temsil ediyor.
Deraya’nın boya ve fırça gibi resim malzemeleri satan tek dükkanı bombaların yarattığı yıkıntılar arasında kalmıştı. Maj, Sami ve diğer sanatçılar dükkan sahibinden izin alarak yıkıntılar arasından sağlam kalan tüm malzemeyi çıkarmayı başardılar.
-Filistin’in simgesi haline gelen Hanzala karakteri, yıkılmış bir okulun tahtasına “‘Allah’ım lüfen okulu yok et’ diye şakalaşırdık, gerçek oldu” yazıyor.
Ve El-Şami hızla resimleriyle duvarları kaplamaya başladı.Ve o günden bu yana 30’dan fazla resim yaptı.
-“Güllerimiz onları kanlarıyla sulayan ölülerimiz için”
El-Şami duvar resmi yaparken devamlı bombalanma ve vurulma tehlikesi altında olduğunu belirtiyor.
-‘En iyi zaman kasabanın sakin olduğu gün batımı ya da gün doğumu zamanları. Bazen de geceleri resim yapıyorum, dolunay zamanı ay ışığını, bazense cep telefonumun ışığını kullanıyorum.’
El- Şami elindeki boyaların kısıtlı olmasının büyük bir engel olduğunu da ekliyor sözlerine.
Resimlerini yaparken bir yandan silahlı mücadelesine devam eden El-Şami 2015 yılında aldığı bir yara sonucu uzun bir süre resim yapamamış. Ocak 2016’da da sanatçı arkadaşı Majd’ı bir çatışmada kaybetmiş.
Suriye ordusunun Ağustos ayında Deraya’yı muhaliflerin elinden almasından sonra Şami ve arkadaşları kuzeyde bulunan İdlib’e doğru yol aldılar.
El-Şami zaten oldukça kısa ömürlü olan sokak resimlerinin pek çoğunu fotoğraflayarak Suriye Ordusu onları yoketmeden önce kalıcılaştırmak istemiş. Yazı boyunca gördüğünüz pek çok fotoğraf kendisi tarafından çekilmiş.
– Suriye’deki savaşın başladığı 2011’den sonra geçirdiği değişim.
BBC’de yer alan habere göre El-Şami şu an İdlib’de yeni duvar resimleri yapmaya devam ediyor. Umarız ileride şu hayattaki tek silahı boyaları olabilir.
