TIME dergisi dünya tarihinin en etkileyici 100 fotoğrafını seçti ve fotoğrafları bir kitapta topladı.
Kitabın hazırlığı için 3 yıl boyunca uluslararası küratörlerle, tarihçilerle, fotoğraf editörleriyle ve fotoğrafçılarla çalışan TIME dergisi, büyük bir emek sonucu dünya tarihine damga vurmuş fotoğrafları bir araya getirmeyi başardı.
Binlerce, on binlerce fotoğrafla yola çıktılarını anlatan derginin fotoğraf editörü Paul Moakley fotoğrafları elemenin onlar için hiç kolay olmadığını vurguluyor.
‘Seçimlerimizi yaparken tarihin gidişatını değiştiren ve insanlığı derinden etkileyen fotoğraflara yer vermeye çalıştık. Ancak bu süreç hiç kolay olmayan ve oldukça hassasiyet isteyen bir süreçti.’
Seçilen bazı fotoğraflar çekildikleri zamanda dünya çapında gazetelerde kendine ilk sayfada yer bulan fotoğraflarken, bazı fotoğraflarsa sosyal medya aracılığıyla yüz milyonlara ulaşmış fotoğraflar. Geçtiğimiz yıl hayatını kaybeden Alan Kurdi’nin kırmızı tişörtüyle yatan cansız bedeninin resmedildiği kare bu fotoğraflardan sadece biri.
Sadece fotoğraf derlemesi içermeyen bu çalışmanın aynı zamanda oldukça başarılı bir internet sitesi var. Bu sitede, seçilen fotoğrafların hikayelerine ulaşmak, bazı fotoğraflar için hazırlanmış olan video hikayelerini izlemek mümkün.
İşte 100 fotoğraf içerisinde yer alan oldukça dikkat çekici fotoğraflardan bazıları ve onları hikayeleri.
Tank Adam
Tank Adam dünya tarihinin oldukça etkileyici figürleri arasında. 5 Haziran 1989 yılında Pekin’de bulunan Tiananmem Meydanı’nda Çin tanklarını engellemek için onların önünde duran bu figürün fotoğrafı, o dönem de TIME listesinde yerini almış. Tank Adam’ın kimliği hakkında pek çok iddia ortaya atılsa da gerçekten kim olduğu bilinmiyor.
Fotoğrafın kalitesi oldukça düşük olsa da etkisi o dönem için oldukça büyük. Farklı versiyonları o dönemde dünyanın dört bir yanına hızlıca yayılan bu fotoğraf ve fotoğraftaki Tank Adam’ın duruşu, pek çok sivil direnişe de ilham kaynağı oldu.
Dünya Doğarken
Bu fotoğraf, insanoğlunun yepyeni bir perspektif kazandığı bir anı vurgulaması açısından oldukça güçlü. Apollo 8 mürettebatları arasında Ay’a seyahat eden ilk 3 kişiden biri olan William Anders tarafından çekilen bu fotoğraf, dünyamızın koca evrende nasıl konumladığını anlamamızda da oldukça etkili.
24 Aralık 1968 senesinde 75 saatlik bir yolculuğun sonunda çekilen bu fotoğrafın hikayesini Anders şöyle anlatıyor:
‘Pencereden baktığımda ufak, beyaz mavi gezegeni gördüm ve Aman Tanrım diyebildim sadece. Bunu kaçırmamalıydım.’
Kanlı Cumartesi
1937 yılında çekilen bu kare, 2. Çin-Japon Savaş’ının en kanlı gerçeğini karşımıza çıkarıyor. H.S. Wong tarafından çekilen fotoğrafta, Japonya’nın yaptığı bombalı saldırı sonrası ortaya çıkan görüntü resmedilmiş. Annesinin ölü bedeninin hemen yakınında oturan ve ağlayan bir bebeğin yer aldığı fotoğraf, insanlık tarihinin en utanç verici anlarından biri.
136 milyon insan tarafından görülen resim, o dönem oldukça büyük bir ilgiyi üzerine toplamayı başarmış. Bebeğe ne olduğuna gelince, Wong fotoğrafı çektikten hemen sonra bebeğe yardım etmek istediğini ancak babasının koşarak gelip bebeği götürdüğünü belirtiyor.
Oscar Selfiesi
2014 yılındaki 86. Oscar törenine ödül alan filmlerden daha çok damga vurarak, internet çağının en büyük sembollerinden birine dönüşen bu selfie, kendine TIME listesinde de yer bulmuş. Bradley Cooper’ın Ellen DeGeneres’in telefonuyla çektiği fotoğrafta, Meryl Streep, Brad Pitt, Jennifer Lawrence ve Kevin Spacey gibi ünlüler yer alıyor.
DeGeneres fotoğrafı Twitter’da yayınladıktan sonra 3 milyonun üzerinde retweet edilerek, başka bir rekora imza atıyor.
Samsung’un ürün yerleştirmesi olarak değerlendirilen bu selfie’nin değerinin yaklaşık 1 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.
Telefonla Çekilen İlk Fotoğraf
Telefonla fotoğraf çekmek bizler için oldukça sıradan olsa da, cep telefonuyla ilk çekilen fotoğraf adeta bir devrim niteliğindeydi.
1997 yılında Philippe Kahn geliştirdiği ilk cep telefonu kamerasıyla yeni doğan kızını fotoğrafladı ve bu fotoğraf dünya tarihine geçti. Çekildikten sonra internet ağıyla 2000’den fazla kişiye ulaşan bu fotoğraf, pek çok teknolojik gelişmenin de habercisi oldu.
Düşen Adam
2001 yılında gerçekleşen 9/11 saldırısı sonrası, İkiz Kulelerin yıkılma görüntüsü hepimizin hafızalarına kazınmıştır. Ancak o güne ait tek çarpıcı görüntü bu değil.
Richard Drew tarafından çekilen bu fotoğraf, çökmekte olan binadan çaresizlik içerisinde kaçmaya çalışan bir adamın ölüme atlayışını görüntülüyor. Oldukça trajik bir anı fotoğraflayan Drew, bu anı hayatının en kötü anı olarak nitelendiriliyor. Düşen adamın kimliği ise bilinmiyor.
Rüzgarda Uçuşan Jackie
Jacqueline Kennedy Onassis… Bir döneme tavrıyla, duruşuyla, kıyafetleriyle damgasını vuran namı diğer Jackie. 1971 yılında Ron Galella tarafından çekilen bu fotoğraf da en etkileyici 100 fotoğraf arasında yerini almayı başarmış. Galella tarafından ‘Benim Mona Lisam’ olarak tanımlanan bu resim sadeliği ile dikkat çekiyor.
AIDS Gerçeği
AIDS hastası David Kirby’nin ölüm anını ölümsüzleştiren bu fotoğraf Therese Frare tarafından 1990 yılında çekilmiş. Oldukça hüzünlü bir anı, karesine alan fotoğraf AIDS hastalığının sadece kişiyi değil, aileyi de nasıl yıprattığını gözler önüne seriyor. Çekildiği yıl LIFE dergisinde yayınlanan bu fotoğraf toplumda AIDS’le ilgili oluşan ön yargıları yıkmış ve dikkatleri bu hastalığın üzerine çekmişti. Fotoğraftan bir yıl sonra kırmızı kurdele kampanyası başlatılırken, 3 yıl sonra Bill Clinton tarafından Beyaz Saray’da Ulusal AIDS Politikaları birimi kuruldu.
Yastık Savaşı
1964 yılında fotoğrafı çeken Harry Benson hayatının hiç bir döneminde ünlüleri fotoğraflayan biri olarak kendini konumlandırmadığını söylüyor. Ancak Liverpool’da grupla tanıştıktan sonra fikrini değiştiren Benson’ın bu kareyi çektiği geceyse grup için oldukça önemli bir tarih. George V Hotel’de çekilen bu fotoğraf, grubun ‘I Want to Hold Your Hand’ isimli şarkısının Amerika’da 1 numaraya yerleştiği gece çekilmiş. Dünya müzik tarihinin altın çocukları olan The Beatles bu fotoğrafta en doğal halleriyle görüntüleniyor. Aynı zamanda bu olayın Kennedy’inin suikastından sadece 11 hafta sonra gerçekleşmesi, The Beatles’ın Amerikan halkına verdiği umudu da simgeler nitelikte.
Münih Katliamı
1972 Olimpiyat Oyunları, ‘Barış Oyunları’ sloganıyla yola çıksa da yaşananlar bu sloganı oldukça lekeledi. Kara Eylül isimli bir terörist grup İsrail Olimpiyat takımının 11 üyesini rehin aldı. Olaylar sonucunda tüm rehineler ve bir polis memuru hayatını kaybetti. Bu olaylar sırasında Kurt Strumpf tarafından çekilen bu fotoğrafsa terörün farklı bir yönünü ortaya koyuyor. Tek bir yüzü olmayan terör, kendini bir balkonda bize gösteriyor.
Dalí Atomicus
Son 100 yılın en büyük sanat dehalarından biri olan Salvador Dali’ye ait bu fotoğraf, başka bir dahinin Philippe Halsmann’ın vizöründen çıkmış bir kare. 1948 yılında çekilen bu fotoğrafın üzerinde günümüz teknolojisiyle yapılmış herhangi bir çalışma bulunmamakta. Zaten fotoğrafı ilginçleştiren de fotoğrafın gerçeküstü yapısı. Özel bir odada yapılan çekimde şövale ve tablo ipler yardımıyla tavana bağlanmış. Sol tarafta bulunan sandalyeyi Halsmann’ın eşi tutarken, asistanlar suyu ve kedileri havaya fırlatmış. Yaklaşık 6 saatlik bir çalışma sonrasında yakalanan bu kare tarihe imzasını atıyor. Hem Dali’nin resim sanatının, hemde Halsmann’ın fotoğrafçılık sanatının izlerini taşıyan bu fotoğraf, TIME’ın listesinde hakkettiği yeri almayı başarmış gibi görünüyor.
Hindenburg Kazası
1937 yılında gerçekleşen Hinderburg felaketi sadece talihsiz bir kaza değil, aynı zamanda dünya tarihinde yeni bir dönemin başlangıcının kıvılcımını çakan olay olarak da tanımlanabilir. Dünyanın en büyük zeplini olma özelliğine sahip olan Hinderburg’un bir kaza sonucu içinde bulunan hidrojenin patlamasıyla yaşanan kazada 36 kişi hayatını kaybetmişti. Sadece 36 saniye içerisinde yaşanan kaza, dünyada modern havacılık girişimlerini tetiklemiş ve bugün kullandığımız hava yolu araçlarının gelişmesini sağlamıştır. Sam Shere’in çektiği bu fotoğraf ise bu anı belgeliyor.
Bosna
1992 yılında Ron Haviv tarafından çekilen bu fotoğraf, o dönem Bosna’da yaşanılan insanlık dramının çarpıcılığını gözler önüne seriyor. Bir Sırp askerinin, Sırp kuvvetleri tarafından vurulan bir Müslüman kadını tekmelediğini görüyoruz fotoğrafta. O dönem Bosna’da pek çok fotoğraf çeken Haviv, Sırp askerleri tarafından sık sık tehdit edildiğini belirtiyor. Çekildikten 3 hafta sonra TIME dergisinde yayınlanan bu fotoğraf, Haviv’in Tiger lideri olan Zeljko Raznatovic’in hedef listesine girmesine neden bile oldu. 100,000’in üzerinde insanın hayatını kaybettiği bu etnik temizlik adı altındaki katliamın bir belgesi olan fotoğraf, TIME’ın listesinde hakettiği yeri alıyor.