Beni bu güzel havalar mahvetti,
Böyle havada istifa ettim
Evkaftaki memuriyetimden.
Tütüne böyle havada alıştım,
Böyle havada aşık oldum;
Eve ekmekle tuz götürmeyi
Böyle havalarda unuttum;
Şiir yazma hastalığım
Hep böyle havalarda nüksetti;
Beni bu güzel havalar mahvetti.
(Orhan Veli Kanık)
Evet, bahar ayları çoğumuzu mahvediyor. Doğanın tüm güzel renkleri ve kokuları bahşederek uyanmaya başladığı bahar aylarında pek çoğumuzun üzerine anlamsız bir ağırlık çöker. Bahar yorgunluğu olarak bilinen halsizlik, düşük enerji ve depresyon gibi durumlar vücudun sıcaklığı artan havalara karşı normal bir reaksiyonudur aslında.
Peki ama bahar yorgunluğu tam olarak nedir? Bahar yorgunluğundan kurtulmak ve bahar aylarını yaşam enerjisiyle geçirmek için neler yapmak gerekir? Gelin birlikte bakalım…
Bahar Yorgunluğu Belirtileri Nelerdir?
Bahar yorgunluğu esasında soğuk kış aylarından ılık bir mevsim olan ilkbahara geçerken vücudun bu değişime ayak uydurmasındaki sorunlardan kaynaklanır. Uzayan gündüzler daha fazla enerji gerektirir, ancak insan vücudu buna tam hazır olmadığı için yorgunluk, halsizlik görülür.
Türkiye’nin de bulunduğu kuzey yarımkürede mart ortası ile mayıs ortasına kadar sürebilen bahar yorgunluğu kişiden kişiye farklı belirtiler gösterebilir. Yeterli uyku alınmasına rağmen günboyu süren uykusuzluk ve “akşam olaydı da eve gideydik” duygusu, baş ağrıları, eklem ağrıları, isteksizlik, motivasyon kaybı, konsantrasyon güçlüğü, ileri düzey procrastination, reflekslerde yavaşlama, asabiyet bahar yorgunluğunun en sık rastlanan semptomlarındandır.
Bahar Yorgunluğu Nedenleri Nelerdir?
Bahar yorgunluğuna neden olan faktörler tam anlamıyla bilinemese de hormon dengesindeki değişimin önemli bir rol oynadığı söylenebilir. Bir hipoteze göre vücuttaki mutluluk hormonu olarak kabul edilen “serotonin” üretimi, gün ışığına ihtiyaç duyar. Kısa süren kış günlerinde serotonin hormonu yeterli olarak üretilemez. Ancak bahar aylarında gündüzler uzamaya başladığında vücut hormon dengesini düzenlemek için endorfin, testesteron ve östrojen hormonları salmaya başlar. Bu değişim ise vücutta bir baskı oluşturur ve yorgunluk hissine neden olur.
Buna ilaveten, sıcaklık değişimi de dikkate alınması gereken bir husustur. Hava sıcaklığı arttıkça insanın kan basıncı düşer ve damarları genişler. Damarların genişlemesi ise yorgunluk ve gevşeklik hissine neden olur.
Kış aylarında da genelde insanlar daha çok kalori alır, yaz mevsimine göre daha çok yağ ve karbonhidrat tüketir. Hormon düzenleme döneminde ise insan bedeninin daha çok vitamine ve proteine ihtiyacı var. Yorgunluk ve halsizlik şikayetiyle doktora gidenlere de genelde B12 vitamin desteği reçete edilir.
Bahar Yorgunluğundan Kurtulmak İçin Önemli Tavsiyeler
Şimdi de kolayca uygulayabileceğiniz ve tamamen normal olan bahar yorgunluğundan kurtulmak için etkili olabilen bazı yöntemlere bakalım:
Yarım Saat Erken Uyanın
Biraz tuhaf gelebilir kulağa ama mutlaka demelisiniz: Kış aylarında günde ortalama kaç saat uyuyorsanız bahar aylarında yarım saat daha az uyumaya çalışın. Yani normalde 8’de uyanıyorsanız 7.30’da uyanın. Zira fazla uykunun depresif ruh halini artırdığı bilinen bir gerçek. Bir teoriye göre fazla REM uykusu depresyonu artırmaktadır. REM uykusu da genelde sabahın erken saatlerinde arttığı için sabah erken kalkmak, REM uykusunun miktarını azaltacaktır.
Sıcak Duşu Soğuk Suyla Bitirin
Sabahları duş alırken soğuk su musluğunu birkaç saniye açıp kendinize şok etkisi yapabilirsiniz. Biraz hunharca bir yöntem farkındayız, lakin soğuk suyun vücuda temas ettiği anlarda yaşayacağınız ürperme damarların optimize edilmesine katkı sağlar ve duş aldıktan sonra tekrar yatağa dönüp miskinleşmenizi engeller.
Egzersiz Mühim
Egzersiz, spor, gün ışığı ve temiz hava vücudun kıştan bahara geçişini sağlamak bakımından çok faydalı şeylerdir. Örneğin sabahın ilk saatlerinde yarım saatlik bir yürüyüş çok iyi gelebilir. Ya da sabah işe giderken metrodan birkaç durak erken inip biraz yürümek de yine metabolik saatin düzenlenmesine katkı sağlayabilecek aktivitelerdir.
Taze ve Sağlıklı Şeyler Tüketin
Beden sağlığı için en önemli unsurların başında tabii ki beslenme geliyor. Bahar aylarında hızlanan metabolizmaya sağlıklı ve besleyici gıdalarla destek olarak daha zinde hissetmeniz mümkün. Ayrıca öğünlerinizi de küçültüp sıklaştırarak sindirimi hızlandırabilir, vücudun gereksiz yere çaba harcayıp yorulmasını önleyebilirsiniz. Salata, meyve ve sebze ağırlıklı beslenme vücudun ihtiyaç duyduğu vitaminleri ve minerallari sağlayarak kış mevsiminden bahara geçişin yan etkilerini azaltabilir. Tabii bol bol su içmeyi ihmal etmemeniz gerektiğini de belirtelim.
Vitamin Hapları İşe Yarayabilir
Yorgunluk ve halsizlik şikayetiyle doktora gittiğinizde “vitamin eksikliği” teşhisi konma ihtimali yüksektir. Eğer doktorunuz size vitamin haplarından tavsiye ederse bu hapları mutlaka düzenli olarak kullanın. Enerjinizin ve verimliliğinizin arttığını hissedeceksiniz.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK YAZILAR
Hayata Bir Es Vermeye İhtiyaç Duyanların Derdi: Tükenmişlik Sendromu
One Comment
Leave a Reply