Sevgili kadınlar, bu sayfa size! Filiz Bingölçe’nin Metis Yayınlarından çıkan Kadın Argosu Sözlüğü’nden sizler için ufak parçalar ve altına uydurma anekdotlar derledik, keyifle okuması ve kız kıza sohbetlerde dürtüşe dürtüşe kullanması ise tamamen size kalmış! Bu komik atasözleri insanın içine öyle bir işliyor ki, bir kez alışınca, sanki aynı duyguyu bir daha asla başka sözlerle anlatamazsınız gibi geliyor.
Birini Eleştirmek İçin Acımasız Ama Bir O Kadar Komik Atasözleri
Kadınların kendi aralarında özel bir dili olduğu su götürmez bir gerçek. Hiç olmazsa, bakışarak bile öyle çok şey anlatabiliyoruz ki birbirimize… Ama dilin ağdası, zengin kullanılması ve tadının çıkarılması da başka bir keyif veriyor doğrusu.
Filiz Bingölçe, bizim için kuaför salonlarından, kadın günlerinden, büyükannelerimizin sözlerinden derlemiş! Komik atasözleri, kadınlar arasında bir başka güzel oluyor!
AGOP’UN ÖKÜZÜ: Şaşkın, pasif ve aptal aptal düşünen erkek.
Anlat anacım, istediğin kadar anlat. Herif Agop’un öküzü olduktan sonra, tın gider, tın çıkar.
AĞIR ENDAM FISTIKİ MAKAM: Tembel ve hımbıl. Oturduğu yerden kalkamayan kişi.
Ona bir iş buyur, arkasından kendin git… Kendi gelinim diye demiyorum, ağır endam fıstıki makam…
BESLE BÜYÜT DANAYI TANIMAZ OLSUN ANAYI: Büyüdükten sonra yakınlarını beğenmeyen, onlarla ilgilenmeyen kimseler için alay yollu olarak kullanılır.
Neymiş efendim, yılbaşını arkadaşlarıyla geçirecekmiş küçük bey, biz onların ortamlarına giremezmişiz… Ne olacak, besle büyüt danayı, tanımaz olsun anayı…
ACUR GÜZELİ: Çirkin erkek.
Ah şu kadına bi’ bak Allahını seversen, bi’ de dön, koluna taktığı acur güzeline bak… Göz var, izan var…
AĞZININ DİNGİLİ ÇIKMAK: Çok küfürlü konuşmak. Bir kimsenin ağzından çıkanı kulağının
duymadığı durumlarda alay yollu olarak kullanılır.
Hoop, hop, akıllı ol bakalım biraz, ağzının dingili çıkmaya başladı gene. Dost meclisindeyiz diye salma kendini bu kadar.
ARŞİVE MANŞET OLMAK: Eski güzelliği ya da çekiciliği kalmamak. (veya) Ses getireceğini düşünerek yapılan bir şeyin beklenenin aksine kimsenin ilgisini çekmemesi.
Ohoo Nebahat Abla, senin o eski aşk hikayelerin çoktan arşive manşet oldu da haberin yok ayol!
Kadınların Diline Düşmeyen Bilmez!
BADEMCİĞİ GÖRÜNMEK: Bir kimsenin ağzını çok açarak gülmesi ya da bağırarak konuşması.
Kız, çocuğun yanında azcık usturuplu ol, vallahi bir gülüyorsun bademciğin görünüyor! Ağırdan sat biraz kendini.
Bİ BOKTAN ANLAMAZ HELAYA GARDİYAN YAZILIR: Bilmediği konularda yetkili olmak isteyen kimselerle alay etmek için kullanılır.
Yemek mi dedin, bütün dünya mutfakları bunda. Temizlik mi dedin, zaten her gün evi baştan ayağa yıkar. Fizik bunda, matematik bunda, edebiyat bunda, coğrafya bunda. Sorsan öyle. Mutfağa soksan ama, yumurta kıramaz, evinde bir karış toz, daha haritanın düzünü tersini bilmez… Senin anlayacağın, bi’ boktan anlamaz, ama helaya gardiyan yazılır, koşa koşa.
BİR DONU VAR KIRMIZI KÂH ANASI GİYER KÂH KIZI: Aynı çevre ve aileden olan kadınların aynı fikri savunduğunu anlatmak için söylenir.
Ben bir şey dedim ya, hemen hem kaynanam hem eltim bir ağızdan karşı çıkıyor. Aman bunların da birbirini böyle tutması deli ediyor beni. Bi’ donları var kırmızı, kâh anası giyer, kâh kızı.
CUMA ŞOFÖRÜ: Acemi, sadece hafta sonları araba süren ehliyeti yeni almış kimseler için kullanılır.
Tabi çocuğum, girdik boş yola, ver arabayı bana. Tam Cuma şoförü oldun başımıza. Şehir içinde ölüyorum desem hastaneye götürmezsin ama, değil mi?
CUMHURİYET ALTINLARININ ÜSTÜNDE KULUÇKAYA YATMAK: Bir kimsenin zengin ama cimri olduğunu anlatmak için kullanılır.
Maşallah, gözümüz yok, ama iki tane ev, birinin kirası yeter, bir de yazlık. Kendilerine birer araba, çocukların çeyizi hazır. Ama bir çayını içeyim desen, kapıyı açmaz. Öyle pintidir. Cumhuriyet altınlarının üstünde kuluçkaya yattı mübarek, sorana yok, kendine çok.
DAHA NELER, TAVUK MELER KURBAĞA OTURMUŞ ÇOCUK BELER: Saçma sapan, inandırıcı olmayan durumları anlatmak için söylenir.
Yok İngiltere’ye taşınacaklarmış da, yok karısından bugün yarın ayrılırmış zaten adam da, yok alacakları evi bunun üstüne yaptıracakmış da. Daha neler, tavuk meler, kurbağa oturmuş çocuk beler, vallahi tam diyecektim böyle, neyse dedim, sustum. Eğlensin garibim. Kendini çok kaptırmasa bari.
DÜKKANI AÇIK BIRAKMAK: Pantolon fermuarını ya da düğmelerini açık bırakmak ya da unutmak.
Tam çıkacağız evden, giyinmişim süslenmişim, bizimki başladı efelenmeye, yok üstüm darmış, altım kısaymış. Bi’ süzdüm ben bunu baştan ayağa. Baktım, dükkânı açık bırakmış. Dedim önce sen kendi dekoltene sahip çık. Sonra da bastım gittim. Gelirsen gelirsin, beğenmezsen kalırsın dedim.
Daha Acımasız Olanlar da Var!
ELİN İYİSİ EVİN AYISI: Başkalarına iyi davrandığı halde, evde karısına ve çocuklarına kötü davranan koca.
Tabi Melahat abla, hiç sorma, çiçek gibidir bizimkisi. Bir de kibar diyor. Ah bu adamlar yok mu, hepsi elin iyisi evin ayısı. Sen gel, neler çektiğimizi bize sor.
EN İYİSİNİN BOYNU ALTINDA KALSIN: Erkeklerin iyisi olmadığını anlatmak için söylenir.
Ay ne pis aşık olmuşsun yahu, tamam övüp durma şu adamı. Erkek değil mi işte, görürüm ben seni de. En iyisinin boynu altında kalsın.
EŞEĞİN KUYRUĞU GİBİ NE UZAR NE KISALIR: Bir kimsenin gelirinin ve statüsünün artmadığını anlatmak için söylenir.
Yok anam yok, bizim oğlandan bir iş çıkmaz. Bu aynı babasının yolunda. Eşeğin kuyruğu gibi, ne uzar ne kısalır. Bir memur maaşıyla, bin borç altında ömür çürütecek bu yaşta evlenip.
HAMAMA GİDER KURNAYA, DÜĞÜNE GİDER ZURNAYA AŞIK OLUR: Çok kolay âşık olan kimselerle alay etmek için söylenir.
Gene bir tutturdu abim, bu sefer çok başka, bu sefer çok âşığım diye. E geçen hafta da Nergis’e çok aşıktı? Ondan önce Aynur’a, ondan önce Dilek’e, ondan önce Melis’e, Leyla’ya, daha bilmem kime… Hamama gidip kurnaya, düğüne gidip zurnaya âşık oluyor. Bir evlense de sıra bana gelse…
HER RENGİ BOYANDI BİR FISTIKİ YEŞİL KALDI: Bir kimsenin yapması gerekenden kaçınıp başka şeylerle oyalanması ile alay etmek için kullanılır.
Neymiş efendim, arabası bilmem ne marka olmayan adama varmazmış. Kız adamı buldun da arabası mı kaldı? Her rengi boyandın, bi’ kaldı fıstıki yeşil… Darılmaca yok, ben gerçekçi konuşuyorum. Dost acı söyler.
KENDİNİ FASULYE GİBİ NİMETTEN SAYMAK: Kendini önemseyen, böbürlenen kimselerle alay etmek için söylenir.
Sen istediğin kadar tatlı dilli konuş, güzel güzel yaklaş, bak şunu söyle yapsan daha iyi değil mi kızım de, ona laf dinletemezsin. Her şeyin en iyisini kendisi bilir sanıyor, kendini fasulye gibi nimetten sayıyor.
Kendini Eleştirmek İçin Özgüveni Yüksek Komik Atasözleri
AĞZINA FERMUAR ÇEKMEK: Birisini zorla susturmak. & Bir kimseyi konuşmaması konusunda uyarmak.
Kız sen uyma bu deliye, bunun lafına bakılır mı? Eve vardım mı ağzına fermuarı çekerim şimdi ben onun.
AĞZINDAN SAKIZI DÜŞMEK: Çok şaşırmak.
Baktım hala utanması yok, geçmiş karşıma bıt bıt konuşuyor. Ben hiç kimsede böyle arsızlık, böyle yüzsüzlük görmedim ayol. Bir de telefonunu çıkarıp kocamla resimlerini göstermez mi? ağzımdan sakızım düşüyordu, yeminle.
AĞZININ TEMİZ TARAFINI AÇMAK: Küfür etmek, küfürlü konuşmaya başlamak.
Ayağını denk al, bana ağzımın temiz tarafını açtırma. Ne biçim konuşmak o anneyle?
ALTINA DÖŞEK ÜSTÜNE YORGAN OLMAK: Bir kadının erkeğinin bütün ihtiyaçlarını karşılayıp, onun her isteğini yapması.
Kız ömrümü verdim, ömrümü. Altına döşek üstüne yorgan oldum herifin, ama bak ne için? Günün birinde bıraktı gitti işte, boyu devrilesice.
ANAVATAN KAN AĞLIYOR: Regl olmak, kadınların aylık kanaması.
Betim benzim soldu ay, karnım ayrı başım ayrı ağrıyor, anavatan kan ağlıyor…
BODUR TAVUK HER DEM PİLİÇ: Kısa boylu (minyon) kadınların yaşını göstermediğini anlatmak için söylenir.
Ah anneem, sen bakma böyle gencecik durduğuma. Tam kırk beş yaşıma girdim ben. Yaa, ne sandın, bodur tavuk her dem piliç.
ÇORABINDAN PATATES ÇIKMAK: Çorabı yırtılıp parmakları ya da topuğu görünmek.
Ay, aman bana bir terlik getiriver cancağızım, çorabımdan patates çıkmış, şu halime bak!
ÇÖPÇÜNÜN ÇÖPLERİ TOPLADIĞI GÜN: Özel günleri önemseyen kimselerle alay etmek ve çok da önemli olmadığını belirtmek için kullanılır.
Öf iki gündür, iki saatte bir çıt çıt mesaj yazıp duruyor. Ne dur biliyor, ne sus anlıyor. Ne var dedim, patladım en son. Diyor ki bugünün önemini hatırlamıyor musun. He dedim, hatırlıyorum, çöpçünün çöpleri topladığı gün. Tövbe tövbe ya…
Anneanneler ve Anılar!
İÇİNDE KALIP DERT OLACAĞINA DIŞARI ÇIKIP MERT OLSUN: Gaz çıkarmanın faydaları konusunda şaka yollu söylenir.
Baktı bu bi’ göz ucuyla, etrafı kolladı. Sessiz sessiz işimi hallederim sandı, ama bir gürültü koptu ki günde, sorma, herkes de döndü baktı. Ben bu utanır diye bekliyorum, nasıl toparlarız diye düşünüyorum. Ama anneannem bu, neyden utanacak, kocaman güldü üstüne, dedi ki, “içimde kalıp dert olacağına dışarı çıkıp mert olsun!” Bizim ufaklık da baktı büyük ninesine, “pırt oldu!” dedi mi üstüne! Hadi, aldı hepimizi bir gülmek dur durabilirsen!
İŞ OLDUĞUNU BİLSE ANASININ KARNINDAN ÇIKMAZMIŞ: İşten kaytaran, kaçan, tembel kimseler için alay yollu söylenir.
Yok yook, bunun iş aramaya falan niyeti yok. Hala el-alemin eline bakıyor. Gün boyu kahvede çay içiyormuş da, habersiz yandan babasına yazdırıyormuş. Gazetesini alıp devrilip yatmayı, televizyonun karşısında uyumayı biliyor bir tek. O kadar tembel ki, iş olduğunu bilse anasının karnından bile çıkmayacakmış, o derece.
KARGADAN BAŞKA KUŞ TANIMAMAK: Bildiklerinin dışına çıkamayan tutucu kimseler için alay yollu olarak söylenir.
Hiç değilse bin kere anlattım babamlara, ben öyle şaşaalı düğünler istemiyorum, bir geceye bütün birikimi yatırmayın diyorum. Ama akılları tek tarafa çalışıyor, kargadan başka kuş tanımıyorlar. Ne olacak sanki, ufak bir nikahla geçiştirsek… yok, dinletemiyorum.
KİRPİ YAVRUSUNU PAMUĞUM DİYE SEVER: Herkesin çocuğunun kendisi için mükemmel olduğunu anlatmak için alay yollu olarak kullanılır.
Tutmuş 3 aylık buruş buruş çocuğuna sekiz on tane albüm hazırlatmış. Bak bu oğlum uyurken, bu parmağını emerken, bu ayağını tutarken diye diye iki saat oyaladı beni. Daraldım yeter diye bağırasım geldi, fenalık bastı. Boşuna dememişler kirpi yavrusunu pamuğum diye severmiş diye. Aynı kendi gibi dümdüz bir çocuk işte.
Otosansür Harikası Cinsel İçerikli Komik Atasözleri
AĞZINA SUSTURUCU TAKMAK: Erkeğin prezervatif takarak seks yapması.
Aman diyeyim güzel kızım, sakın ağzına susturucu takmadan olur deme, ne belli hastası var, durmazı var. Sen kendini kolla, bırak deyyus uğraşsın.
AÇIL YUMUL BÖREĞİ YAPMAK: Cinsel ilişki. Cinsel ilişki kurmak.
Eh hadi bakalım, düğün dernek dağıldı. Artık yeni evliler hiç vakit kaybetmesin, açıl yumul böreği yapmaya otele doğru yollansınlar.
ALAYININ ADI BİR KARANLIKTA TADI BİR: Cinselliğe sıra geldiğinde bütün erkeklerin aynı olduğunu anlatmak için kullanılır.
Amaan, unutamadın gittin hayatım sen de o mendebur herifi. Nesi var sanki, alayının adı bir, karanlıkta tadı bir.
BU İŞLER İNCE İŞLER ADAMI KÖTÜ ŞİŞLER: Cinsellikle ilgili konuların çok hassas olduğunu anlatmak için söylenir.
Kızım sorup durmasana görümcene çocuk var mı, çocuk yapmayacak mısınız diye. Belki bir sıkıntıları, bir dertleri var, deşmesene kadını. Bak, bu işler ince işler, adamı kötü şişler, benden söylemesi. Sonra sana ters çıkarsa gelip bana ağlama.
Filiz Bingölçe Kimdir?
Filiz Bingölçe, 1987 yılında Ankara Üniversitesi, Basın Yayın Yüksek Okulu Radyo ve Televizyon Bölümü’nü bitirmiş. 1989-2005 yılları arasında çeşitli basın kuruluşlarında muhabir, editör, yayın yönetmeni olarak görev yapmış. Sonunda kendine AltÜst Yayınevi’ni kurmuş ve uzun bir süre yöneticiliğini yapmış.
Dilin cinsiyete dayalı kullanımları, dil ile cinsellik ve şiddet ilişkisi üzerine; özellikle dilin kadınların geliştirdikleri kullanım biçimlerinden argo, kaba dil, mizah alanlarında bir dizi çalışmaya imza atan Bingölçe, 2002 yılında Kadın Argosu Sözlüğü eseriyle ilgili olarak yayıncısıyla birlikte haklarında “müstehcen kitap yayımlamak” iddiasıyla açılan bir davayla yüz yüze kaldılar. Ancak dava, 2003 yılında beraat ile sonuçlandı. Belgeselci olarak, kadın iş türküleri ve türleri yok olma tehdidi altındaki kelebek türleriyle ilgili kısa filmler de yaptı.
Uzun zamandır kanser tedavisi gören Bingölçe iyileşemeyerek 1 Şubat 2016’da Ankara’da 50 yaşında maalesef hayata gözlerini yumdu. Cenazesi Ankara Karşıyaka Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Sizin de Anılarınız Vardır!
Eh bu kocaman külliyattan, sizler için derlediğimiz komik atasözleri ve sırf tam anlamıyla keyfini çıkarın diye yazdığımız ufak konuşmalar şimdilik bu kadar. Eğer kitabın tamamına sahip olmak isterseniz, buradaki linke tıklayıp inceleyebilirsiniz!
Bir de, olur da bu sözler hafızanızı canlandırır, anneannenizden, babaannenizden ya da herhangi bir kadın meclisinden duyduğunuz komik atasözleri kalıplarını bizimle paylaşmak isterseniz, yorumlar kısmına yazabilirsiniz!
