Soğuk savaşın ilk “sıcak çatışması” olan Kore Savaşı hem Türkiye hem de dünya yakın tarihi açısından son derece önemlidir. Savaşın öncesi, savaş sırasında yaşananlar günümüz dünya politikasına yön veren başlıca olaylar arasında rahatlıkla sayılabilir.
“Ayla” isimli sinema filmiyle bir kez daha Türkiye gündemine gelen Kore Savaşını sizler için araştırdık.
1950’de Kore’de Ne Olmuştu?
çinçin escort
25 Haziran 1950’de Kore Savaşı, Sovyetler Birliği tarafından destelenen Kuzey Kore ordusundan yaklaşık 75000 askerin 38. paralelde bulunan sınırı geçip bir istila başlatarak Güney Kore tarafına geçmesiyle başladı. Savaş sadece Kuzey ve Güney arasında yaşanan silahlı bir çatışma değil aynı zamanda soğuk savaşın tarafları arasında açığa sıcak ilk sıcak çatışma olarak da biliyor. Amerika ve batı tarafından desteklenen Güney Kore adına bölgede Amerikan askerlerin çatışmalarda taraf oldular. Savaş Amerika tarafından komünizmin kendi güçlerine karşı açtığı bir savaş olarak kabul ediliyordu.
3. Dünya Savaşı Mı Başlıyordu?
38. paralel üzerinde yaşanan çatışmalar sonucunda savaş nihayet bir süre durakladı. Bu arada, Amerikalı yetkililer, Kuzey Korelilerle bir tür ateşkes yapmak için çalışmalara başladılar. Amerikalılar Rusya ve Çin ile olası bir 3. Dünya Savaşı ihtimalinden çekiniyorlardı. Yaşanan çatışmalar görüşmeler sonrasında nihayet takvimler Temmuz 1953’ü gösterdiğinde, Kore Savaşı sona erdi. Savaş sırasında yaklaşık 3 milyon asker ve sivil hayatını kaybetti. Savaşın üzerinden yıllar geçmesine rağmen bölgeye günümüzde baktığımızda bile Kore yarımadası hala kuzey ve güney olarak bölünmüş durumda ve savaşın izlerini Kore yarımadasında görmek mümkün.
Kore Savaşı Neden Çıktı?
Kore Savaşını en basit haliyle anlamaya çalışırken savaş Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Biriliği’nin Asya’da etkin olma mücadelesi sonucunda çıkmıştır. Japonya ve Güney Kore’de asker bulunduran Amerika’yı Asya kıtasından uzaklaştırmak isteyen Sovyetler Birliği Kuzey Kore’ye Güney Kore’yi istila etmesi için emir vermiştir. Bölgedeki güç savaşının temelleri 2. Dünya Savaşı yıllarına dayanmaktadır. Kuzey ve Güney olarak ikiye ayrılan Kore o yıllardan beri bu iki kutup arasında çekişme ve tartışmaların odağında yer almıştır ama işin iç yüzüne bakıldığında iki ülke arasındaki güç çekişmesi burada açık şekilde kendini gösterir.
Türkiye Savaşa Nasıl Katıldı?
Sovyet destekli kuzey orduları Seul yakınlarına kadar gelince Amerika, Birleşmiş Milletler güvenlik konseyinde karar alınmasını ve Birleşmiş Milletler güçlerinin adaya müdahale bulunmasını sağladı. BM birlikleri; Türkiye, ABD, İngiltere, Yeni Zelanda, Belçika, Filipinler, Kanada, Lüksemburg, Yunanistan, Habeşistan, Güney Afrika Birliği, Hollanda, Kolombiya askerlerinden oluşuyordu. İşte Türkiye alınan bu BM kararı sonucu Kore Savaşına dahil olmuştur.
BM Savaşa Dahil Olduktan Sonra Dengeler Değişti!
BM güçlerinin savaşa katılması sonrası batılı güçler Çin sınırına kadar tüm Kuzey Kore’de etkili olmayı başarmışlardı. Daha sonra olaya dahil olan gönüllü Çinli milisler savaşın seyrini bir kez daha değiştirdi ve savaş yeniden başladığı sınıra geri döndü. Çinli milisler BM güçlerini geri çekilmeye zorladı. Çinli kuvvetlerin yardımıyla eşitlenen güçler bir daha birbirleri üzerinde üstünlük kuramadı ve savaş sonuçlanana kadar çatışmalar 38. paralel üzerinde devam etti.
Kore Savaşı’nın Sonuçları Ne Oldu?
Kore savaşı sonuçlandığında savaşın bilançosu çok ağır oldu. Savaşta 3 milyon insan hayatını kaybetti. Kore savaşına BM üyesi olan bütün devletlerden asker katıldığı için Türkiye’den de katılım olmuştu. “Tuğgeneral Tahsin Yazıcı” komutasındaki 259 subay, 18 askeri memur, 4 sivil memur, 395 astsubay, 4414 erbaş ve er olmak üzere 5.090 kişilik 241. Türk Alayı, 17 Eylül 1950 de Hatay’ın İskenderun limanından hareket ederek Kore’deki BM birliklerine katılmışlardı.
721 Şehit, 2000 Yaralı
Katıldığı savaşlarda büyük başarılar elde eden Türk Alayı 721 şehit verdi ve 2000 askerimiz de yaralandı. Savaş sonunda tarafların birbirlerine üstünlük sağlayamayacakları anlamasıyla imzalanan Panmunjom antlaşmasıyla, Kuzey ve Güney Kore arasındaki 38. enlem tekrar sınır kabul edildi.
Savaşın Gölgesinde Ufak Bir Kız Çocuğu: Ayla
Kore Savaşı’nı yeniden gündemimize taşıyan ise Ayla filmi oldu.
Kore’de ki Türk alayı ve savaşta ailesini kaybeden bir kız çocuğu arasında gelişen olayları seyirciyle buluşturan film bir anda Türk seyircisinin gündeminde kendine yer bulmayı başardı.
Filmle ilgili çok fazla şey söyleyip sizi filmden alıkoymak istemiyoruz. Mutlaka izlemenizi tavsiye ederiz.
Baştan uyaralım, yanınızda peçete götürmeyi unutmayın!
