Uyurgezerlik hepinizin bir şekilde duyduğu, hakkında belki de rivayetler bile işittiği bir rahatsızlık. Peki ya gerçekten uyurgezerlik gibi oldukça tuhaf bir hastalık hakkında ne kadar şey biliyorsunuz?
İnanın bana bu yazıyı okuduktan sonra uyurgezerlik hakkında ne kadar az şey bildiğinizi farkedeceksiniz.
Uyurgezerlik Nedir?
Uyurgezerliği kısaca bir uyku bozukluğu rahatsızlığı olarak tanımlayabilir. Uyurgezer bireyler düşük bilinç halinde olmalarına rağmen, tam bilinç durumunda gerçekleştirilen tüm aktiviteleri yapabilirler. Bu aktiviteler oldukça basit olan yürümek gibi aktivitelere olabilirken, araba kullanmak gibi karmaşık aktivitelerde olabilir.
Uyurgezerlerin Beyninde Neler Oluyor?
Beynin neden bireye ‘kalk dolaş’ dediği henüz bilinmiyor. Ama bu sürecin nasıl gerçekleştiği bilimsel olarak keşfedilmiş durumda.
İnsanoğlu uyurken birden fazla evreden geçer. Önce hafif uyku, ardından kısa süreliğine derin uyku ve gene hafif uyku. Bunları takip edense REM adı verilen ve hızlı göz hareketlerinin olduğu süreç başlar.Bu döngü uyku boyunca devam eder ve her seferinde REM uykusu uzar ve en sonunda uykunun genelini oluşturur. REM evresi aynı zamanda rüyalarımızı gördüğümüz evredir. Bu evrede vücudumuz bir çeşit felç halindedir. Uyurgezerlik dediğimiz olaysa derin uyku evresinde gerçekleşir. İşin ilginci beyin bu sırada hareket edecek kadar aktif çalışırken, bu yoğun uyarılmaya rağmen birey uyanmaz.
Uyurgezer Beyinler Ne Kadar Aktif?
Milano’da yapılan bir araştırma uyurgezerlikle ilgili oldukça ilginç veriler elde edilmesini sağladı. Uyurgezer bireyler üzerinde yapılan çalışmalar uyurgezerlerin beyinlerinin bazı bölümleri uyku halindeyken, bazı bölümlerinin uyanık olduğunu gösterdi. Bu dengesizliğin uyurgezerliğin temel sebebi olarak görülüyor.
Uyurgezerliğin Sebepleri Nelerdir?
Uyurgezerliğin oldukça farklı sebeplerden ötürü ortaya çıkan bir rahatsızlık Kimi zaman yorgunluk, kaygı, stres, panik atak gibi psikolojik faktörlerden kaynaklanan uyurgezerlik, kimi zamanda reflü, kalp rahatsızlıkları, astım gibi fizyolojik rahatsızlıkların yan etkisi olarak kendini gösterebilir.
Uyurgezerlik Kimlerde Görülür?
Yukarıda saydığım rahatsızlıklara sahip olunmasa da uyurgezer olunabileceğinin en büyük kanıtı çocuklar.
Yapılan araştırmalara göre her 5 çocuktan 1’i uyurgezer. Bunun sebebiyse n-REM durumda yetişkinlere kıyasla daha fazla vakit geçirmeleri.Büyüdükçe azalan uyurgezerlik hastalığını yetişkinlerde görülme sıklığıysa %1-2.5 arasında seyretmekte.
Uyurgezerlik Tehlike Bir Rahatsızlık Mıdır?
Uyurgezerlik aslında fizyolojik olarak insan vücuduna herhangi bir zarar vermiyor. Ancak uyurgezerlerin yaptıkları eylemleri bilinçli olarak yapmamaları oldukça büyük riskler doğurabilir. Gözleri açık görünse de uyurgezerler aslında eylemleri boyunca görerek değil,hafızaları doğrultusunda hareket ederler. Balkondan düşmek, araba kazasında yaralanmak uyurgezerlerin başına sık gelen kazalar arasında.
Uyurgezer Birini Uyku Halinde Hareket Ederken Uyandırmak Riskli Midir?
Uyurgezere bireyleri hareketleri sırasında uyandırmanın herhangi bir riski yoktur. Ancak unutmayın kişi hareketlerinin farkında olmadığı için uyandığında oldukça afallamış bir durumda olacaktır. O yüzden kişiyi uyandırdığınızda sakince ona durumu açıklamanız gerekir.
Bazı durumlarda uyandırmak yerine kişiye rehberlik etmek çok daha doğru olacaktır. Onu uyandırmadan sakin bir ses tonuyla yatağına yönlendirmek ve ona eşlik etmek kişinin panik olmasını engeller. Özellikle çocukları uyandırmak yerine onlara eşlik etmek daha doğru bir yöntemdir.
Uyurgezerlik Hakkında Çok Şaşıracağınız İlginç Bilgiler
*Uyurgezerlik aynı yumurta ikizlerinde sık görülen bir rahatsızlıktır.
*Uyurgezerler gözleriyle değil, hafızalarıyla hareket ederler.
*Uyurgezerlik erkek çocuklarında daha fazla görülür.
*Uyurgezerliğin genetik yollarla nesiller arasında aktarıldığına dair bilimsel araştırma sonuçları bulunmakta.
*Uyurgezerlik hastalığında muzdarip olanlar normal hayatta bilinçli olarak yaptıkları herşeyi yapabilirler. Enstrüman çalabilir, yemek yapabilir, araba kullanabilirler hatta eski sevgililerine mesaj bile atabilirler. ?
*Uyurgezerlerin cezai ehliyeti yoktur. Yani uyurgezer bir kişi işlediği bir suçtan ötürü cezalandırılmaz. Çünkü bu bilinçdışı gerçekleştirilmiş bir eylemdir.
*Uyurgezerlik 1 dakika ile 30 dakika arasında gerçekleşebilir. Genellikle ise uyurgezerlerin eylemleri 10 dakika sürer.
*Farklı vakalarda uyurgezer bireylerin bilinçliyken yapamadıkları şeyleri yapabildikleri görülmüştür. Örneğin, normal hayatında hiç resim yapmayan birinin uyurgezerken oldukça harika resimler yaptığı görülmüştür.
*Yapılan bazı araştırmalara göre uyurgezerler acıyı hissetmezler. Uykularındaki hareketleri sırasında fiziksel zarar gören uyurgezerler çoğunlukla uykularında uyanmıyor ve acıyı ancak sabah uyandıktan sonra hissediyorlar.
Uyurgezerlerin Başlarına Gelen Tuhaf Olaylar
Bu kadar enteresan bir hastalığın insanlara neler neler yaptırdığını öğrenince şok olacaksınız.
1.Aile Katili
2000 yılında yaşanan bu vaka oldukça acıklı bir sonla bitiyor. 23 yaşındaki uyurgezer Ken Parks bir gece uykusundayken kalkıyor, arabasına atlayıp eşinin ailesinin yaşadığı eve gidiyor. Önce kayınpederiyle fiziksel bir kavgaya tutuşan Parks kavganın sonunda kayınpederini boğarak öldürüyor. Ardındansa kayınvalidesini bıçaklıyor.İşin tuhaf kısmı Parks’ın tüm bunları yaptıktan sonra kendi arabasıyla polis istasyonuna gidip ‘Galiba kendi ellerimle birilerini öldürdüm’ şeklinde ifade vermiş olması.
Çevresindeki insanlar tarafından ‘Dünya’nın en tatlı insanı’ olarak tanımlanan Park, bir dizi psikolojik kontrolden geçirildikten sonra suçlu bulunmadı.
2. Pencereden Atlayan Oğlan
2004 yılından gerçekleşen bu vakada geç bir oğlan kendini 4. kattan aşağıya atıyor. Şanslı çocuk kırık bir bacak ve omuzla bu kazadan kurtulmuş olsa da işin enteresan kısmı çocuğun atladıktan sonra kalkıp hareket etmesi ve hiç birşey olmamış gibi yürümeye devam etmesi.Üstelik bunlar yaşanırken o uyumaya devam ediyordu.
Maalesef her zaman bu olaylar ufak kırıklarla atlatılmıyor. İngiltere’de yaşanan benzer bir uyurken pencereden atlama olayı oldukça kötü sonuçlanmış. Stuart isimli 8 yaşındaki uyurgezer çocuğumuz benzer şekilde pencereden atlıyor ve ömür boyu tekerlekli sandalyeye bağımlı hale geliyor. İşin dikkat çekici yanıysa bu durumdan pencerenin önünde gerekli çocuk koruma tedbirlerini almayan bina görevlilerinin sorumlu tutulması ve bir para cezasına mahkum edilmeleri.
3.Vinçin Üzerinde Bir Uyurgezer
Bu hikayenin içinde oldukça fazla siren sesi bulunuyor. Aslında herşey polise yapılan bir intihar girişimi ihbarıyla başlıyor. İhbarı yapan kişi yaklaşık 40 metre yükseklikteki bir vincin tepesinde genç bir kızın durduğunu ve intihar etmek üzere olduğunu söylüyor. Olay yerine giden itfaiye ve polis ekipleri duruma hemen müdahale ediyor. Ancak vincin tepesine tırmanan itfaiyeciler tuhaf bir durumla karşılaşıyorlar ve karşılarında 15 yaşlarında olan ve uyuyan bir kız buluyorlar. Uyurgezerken kendini aşan bu genç kızın o sırada oldukça büyük bir tehlike altında olduğunu özel olarak belirtmeye gerek yok.
Kızın aniden uyanıp, panikle aşağı düşmesini engellemek için itfaiyeciler oldukça sakin bir şekilde kızın yanına yaklaşıyorlar ve kişisel eşyaları arasından cep telefonuna ulaşıyorlar. Ailesine ulaşılan genç kız telefonla ailesi tarafından uyandırılıyor. Ailesinin ifade ettiğine göreyse büyük bir tehlike atlatan kızın oldukça uzun bir uyurgezerlik hikayesi varmış.
Genç kızımının vinçin üzerine nasıl tırmandığıysa hala büyük merak konusu.
4.Uyurgezerlerde Aldatır
5.Uyurgezer Müzisyen
6. Sarhoş Uyurgezer
2003 yılında Denver’da polis kayıtlarına geçen bu olayda oldukça fazla alkolün ve bir uyurgezerin işin içine karıştığını söyleyebiliriz. Uyurgezer bir genç hemşire kadın gece kalkıyor yaklaşık yarım şişe şarap içiyor ve üzerine sadece bir tişört geçirerek arabasına atlıyor.
Hem sarhoş, hem uyurgezer hemşiremiz kaçınılmaz sona yakalanıyor ve bir arabaya çarpıyor. Olay yerine gelen 2 sözde tamamen ayık polis memuruysa hemşiremizi sarhoş araba kullanmaktan tutuklayarak nezarethaneye götürüyorlar.
Elbette hikayenin sonunda genç hemşirenin uyurgezer olduğu anlaşılıyor ve ceza almadan bu işten sıyrılıyor.
7. Uyuryer
Uyurgezerliğe yeni bir bakış açısı getirmiş bir isimle daha karşınızdayız, Anna Ryan. Onun hikayesi biraz daha farklı. Anne fazla kilolarından oldukça rahatsız bir kadındı ve ısrarla kilo vermek için sıkı diyetler uyguluyordu.Tüm sıkı diyet programlarına ve spor salonlarında geçen onca vakte rağmen Anna’nın kilo veremiyor oluşu bir süre sonra diyetisyeninde dikkatini çekti.
Bir süre sonra bu işin sırrını Anna’nın eşi gözdü.Karısının diyetine ihanet ettiği zamanlar vardı; uykuları. Anne bir uyuryerdi. Geceleri uyanıp evde bulunan tüm çikolataları, kekleri mideye indiriyordu. Bu durumun ortaya çıkmasıyla birlikte işin gizemide ortaya çıkmış oldu.
İşin tehlikeli kısmıysa Anna sadece evde hazır bulunan yemekleri yemiyordu aynı zamanda evdeki gazlı ocağı kullanarak yemek de pişiriyordu.
8. Tehlikeli Yakınlaşma
Bu uyurgezerlik vakasında işe maalesef oldukça vahşi timsahlarda dahil oluyor. James Curren oldukça uzun yıllar boyunca uyurgezerlik hastalığından çekmiş bir isim. Ancak 1998 yılında, 77 yaşındayken başına gelen bu olay yaşadığı en kötü tecrübe olmaya aday. Currens bir gece yatağından kalkıp eline bir bambu parçası alarak yakındaki bir gölete doğru yola koyuluyor. Uyandığındaysa kendi göletin içideki bir bataklığa saplanmış olarak buluyor. Hemde etrafı vahşi timsahlarla sarılı bir halde.Elindeki bambuyla kendini timsahlardan korumaya çalışan Curren yardım çığlıkları atmaya başlıyor. Etraftakilerin yardımlarıyla bataklıktan ve timsahlardan kurtulmayı başaran Curren olayı ufak sıyrıklarla atlatıyor.
9. Gizemli Katil
Şimdi anlatacağım olaysa polisiye filmleri aratmayacak cinsten. Olayımızın kahramanı Robet Ledru isimli 19.yy ‘da yaşamış oldukça başarılı bir dedektif. Bir gün Paris polisi Ledru’dan bir cinayet vakasının çözümlenmesi için danışıyor. Cinayet mahali olan deniz kenarına giden Ledru ellerinde sadece iki kanıt olduğunu farkediyor. Bir adet aynı Ledru’nun kulladığı türde bir silaha ait kurşun ve kumda izi çıkmış katile ait olan başparmağı kesik bir ayağın izi.Ledru bu durum karşısında şok oluyor çünkü Ledru’nun da baş parmağı küçükken geçirdiği bir kazada kopmuştu. İşin daha da ilginç kısmıysa o sabah Ledru’nun ıslak bir çorapla uyanmış olması, sebebiniyse bir türlü anlamamamış olmasıydı.
Ledru durumu hemen Fransız polisine bildirdi ve galiba uykusunda tuhaf birşeyler yaptığını söyledi. Ünlü dedektifin teorisini mantıklı bulan polis ufak bir deney yapma kararı aldı. Onu bir hücreye kapatıp gece neler olacağını gözlemleyeceklerdi. İlk gece gerçektende Ledru uykusunda kalkıp hücrenin içinde hareket etmeye başladı. Ertesi günse hücreye bir silah koydular ve Ledru’nun ne yapacağını beklemeye başladılar. Ledru ikinci gecede uykusundan uyandı, silahı aldı ve başındaki bekçiye ateş etti. Bu sayede Ledru’nun bir uyurgezer olduğu ve yaptıklarının farkında olmadığı ortaya çıktı.
Ledru herhangi bir ceza almadı, ancak ömrünün geri kalanını şehir dışında bir çiftlikte geçirerek başkalarına zarar vermesi engellendi.
10. Uyurgezerlik ve Tecavüz
2005 yılında Toronto’da yaşanan bir olayla Jan Luedecke hastalığı yüzünden kendini oldukça tatsız bir durumun ortasında buldu. Oldukça fazla alkollü geçen bir gecenin sonrasında bir koltukta uyuyakalan Jan tanımadığı biri tarafından yumruklanarak uyandırıldı. İddiaya göre Jan bir kadına tecavüz etmişti. Jan sa banyoya gidip prezervatif kullandığını farkedene kadar o akşam biriyle seviştiğini bile farketmemişti.
Olay adli kurumlara taşındı. Jan hem doktorunun verdiği rapor, hemde eski sevgilisinin Jan’ın lehine verdiği ifadeyle bir ceza almaktan kurtuldu.
Gördüğünüz gibi uyurgezerlik oluş şekli, insan üzerindeki etkileriyle birlikte insanoğlunun başına gelen en tuhaf hastalıklarından biri. İnsanı bir katile de dönüştürebiliyor, bir müzisyene de.
Peki ya sizce uyurgezerlik bir lütuf mu yoksa bir lanet mı? Ne dersiniz?
2 Comments
Leave a Reply