Zorbalık!
Her sabah okula güven içerisinde yolladığınız çocuklarımız en sık karşılaştığı davranış biçimi.
Üstelik rakamlara göre tüm dünyadaki her 3 çocuktan 1’i zorbalığa maruz kalıyor. Okul yönetimleri ise bu duruma karşı doğru politikaları geliştiremiyor ve çoğu zaman durumu göz ardı etmeyi tercih ediyor. Bu da durumu daha büyük bir problem haline getiriyor.
Cumhuriyet gazetesinden Figen Atalay’ın haberine göre, öğretim yılının son haftasına girdiğimiz şu günlerde hem özel hem devlet okullarından gelen şiddet ve akran zorbalığı haberleri gittikçe artıyor. Son olarak bu hafta sonu haberlere yansıyan ve 10 yaşında bir çocuğun okul arkadaşından gördüğü şiddet sonucunda beyin kanaması geçirdiği haberi gündemi sarstı.
Peki Çözüm Nerede Saklı?
Atalay’ın haberine göre çözüm zorbalığı daha başlamadan durdurmakta yatıyor. Klinik psikolog Serkan Kahyaoğlu ise zorbalığın önüne geçmekte okulların üzerine önemli roller düştüğünü belirtiyor. Okulların demokratik ortamlar yaratarak, şiddete uygun tepkiyi vermesi gerekiyor.
Eğitim Reformu Girişimi ile Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın geçen yıl hazırladığı “Çocukların Gözünden Okulda Yaşam” adlı rapor, çocukların okulda kendilerini güvende hissetmediklerini bir kez daha ortaya çıkarmıştı. Çocukların, “Okulda kendini güvende hissediyor musun?” sorusuna verdikleri yanıtları bazıları şu şekilde:
– Ne yalan söyleyeyim, hayır. Arkadaşlarımla beraber olduğumda tamam, öyle hissediyorum da, okulda sayılmayacak kadar zorba var. 6. sınıflar var, bizim yaşımızda olan zorbalar var. Sıkıcı zorbalar var, mesela bir şey yapamayınca insanlara bulaşanlar.
– Hayır. Çünkü hep kavga ediyorlar.
– Hayır. Bizim okulda çok olaylar oluyor, öğrenciler bıçak çok getiriyorlar. Ben 7’ydim, 8’ler çok bulaşıyordu bize, özellikle kızlara.
Zorbalık Nedir?
Zorbalık, bir kişinin ya da grubun diğer bir kişi ya da grubun üzerinde kasıtlı ve sürekli olarak sözel, sosyal, duygusal, fiziksel güç kullanması, şiddet uygulaması olarak tanımlanıyor. İnternet ve sosyal medya üzerinden yapılan zorbalık ise siber zorbalık olarak nitelendiriliyor. Eğer bir çocuk okulda arkadaşları tarafından fiziksel veya duygusal şiddete maruz kalıyorsa bu onun zorbalıkla karşı karşıya kaldığı anlamına geliyor.
Zorbalığın Nedenleri?
Psikolog Kahyaoğlu’na göreyse zorbalığa sıfır tolerans gösterilmesi gerekiyor. Yaptığı şey yüzünden cezalandırılmayan çocukta bu davranışın normal olduğu algısı oluşuyor. Kahyaoğlu zorbalığın nedenleri 3 başlıkta sıralıyor.
Okul ortamı: Okul tutarlı ve sürekli şekilde çocukların kendilerini ifade etme kanallarını açık tutmuyorsa, çocukların sosyal becerilerini takip edip desteklemiyorsa, kuralları tutarlı, adil ve sürekli şekilde uygulamıyorsa zorbalık görülebilir.
Aile tutumları: Baskıcı ve tavizkâr tutumda büyümek zorbalığın bir diğer nedeni olabilir. Ailede şiddetin prim yapması ya da yaptırıma uğramaması çocukların okulda zorba, mağdur ya da şahit olmalarına yol açabilir.
İlişki kurma şekilleri: Zorbaca davranan çocuk bunun geçer bir akçe olduğunu düşünüyor, dahası bunun işlediğini görüyorsa zorbalığa devam eder.
Zorbalığa ve şiddete müdahaleyi, zorbalık oluşmadan önlemler, oluştuğunda müdahale ve zorbalık sonrası takip – değerlendirme olarak üç aşamada düşünülmesi gerektiğini belirten Kahyaoğlu, bu üç aşamayı şu şekilde nitelendiriyor:
1. Zorbalığı Önlemek
En temel olarak demokratik bir okul ortamı kurmak gerekir. Bunu sağlamak için ise çocukların, öğretmenlerin, çalışanların kendilerini, sorunları, önerileri ifade edebildikleri mekanizmalar kurmak gerekir.
2. Müdahale
Zorbalık ve şiddet görüldüğünde mutlaka ve hemen müdahale edilmesi ve daha önceden belirlenmiş yaptırımların uygulanması gerekir.
3. Müdahaleyi Takip
Zorbalığa yapılan müdahaleyi takip etmek, önlem aşamasındaki mekanizmaları devreye sokmak, yoksa bu mekanizmaları kurmak gerekir.
“Lizzie Velasquez’in Cesur Öyküsü”
Henüz ülkemizde çok fazla gündeme taşınmayan bu konu, Amerika’da oldukça uzun süredir gündemde. Çünkü ülkede 160 bin çocuk zorbalığa maruz kalabileceği korkusuyla okula gitmiyor. Üstelik ülkede akranlarından gördükleri zorbalık nedeniyle intihar eden çocuk sayısı her geçen gün artıyor. Ülkede zorbalıkla mücadele amacıyla başlatılmış pek çok kampanya bulunuyor. Hatta bu kampanyalardan bazıları federal hükümeti zorbalığa karşı politikalar üretmesi için baskılıyor. Okullarda zorbalığın geldiği ve gelebileceği boyutları öğrenmek için belgeseller listemizde yer alan “Lizzie Velasquez’in Cesur Öyküsü” isimli belgesele göz atmanızı öneririz. Bu belgesel arkadaşları tarafından dış görünüşü nedeniyle zorbalığa uğrayan Lizzie Valesquez’in hikayesine değiniyor.
